مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - نقش واسطه‌اي فاجعه‌سازي درد، افسردگي و اضطراب در ارتباط بين انعطاف‌پذيري روان‌شناختي با خودكارآمدي درد بيماران مبتلا به دردهاي عضلاني- اسكلتي

پديد آورندگان :

كرماني ، شيلا دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده‌ي پزشكي , ابراهيمي ، امراله دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده‌ي پزشكي - گروه روانشناسي سلامت , باقريان سرارودي ، رضا دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده‌ي پزشكي - گروه روانشناسي سلامت , فيضي ، آوات دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده‌ي بهداشت - گروه آمار زيستي و اپيدميولوژي , متقي ، پيمان دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده‌ي پزشكي - گروه داخلي

چكيده فارسي :

مقدمه: دردهاي عضلاني- اسكلتي، از شايع‌ترين دردها در مراجعين به مراكز درماني است كه مي‌تواند داراي ابعاد روان‌شناختي باشد. هدف پژوهش حاضر، تدوين مدل ساختاري در تبيين نقش واسطه‌اي فاجعه‌سازي درد، افسردگي و اضطراب بين انعطاف‌پذيري روان‌شناختي با خودكارآمدي درد بيماران مبتلا به دردهاي عضلاني- اسكلتي بود.روش‌ها: در يك مطالعه‌ي مقطعي، 200 بيمار مبتلا به دردهاي مزمن عضلاني- اسكلتي به روش نمونه‌گيري در دسترس از ميان مراجعه‌كنندگان به مراكز درماني وابسته به دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در 1400-1399 انتخاب شدند. شركت‌كنندگان واجد شرايط ورود به مطالعه، پرسش‌نامه‌هاي پذيرش درد مزمن (Chronic Pain Acceptance Questionnaire)، گسلش شناختي (Cognitive Fusion Questionnaire)، خود مشاهده‌گر (Self-Experience Questionnaire)، زندگي ارزش‌محور (Value-based Life Questionnaire)، اقدام متعهدانه (Committed Action Questionnaire)، خودكارآمدي درد (Pain Self-Efficacy Questionnaire) و مقياس‌هاي بهشياري (Mindful Attention Awareness Scale)، فاجعه‌سازي درد (Pain Catastrophizing Scale) و اضطراب و افسردگي بيمارستاني (Hospital Anxiety and Depression Scale) را تكميل كردند. داده‌ها با روش آماري معادلات ساختاري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان داد، ضريب ميزان تأثير مستقيم فاجعه‌سازي درد، اضطراب، افسردگي و انعطاف‌پذيري روان‌شناختي بر خودكارآمدي درد به ترتيب 0/357، 0/255، 0/127 و 0/849 است و در سطح 99 درصد اطمينان اين تأثير معني‌دار است (0/01 P). انعطاف‌پذيري روان‌شناختي به صورت غيرمستقيم با ميانجيگري فاجعه‌سازي درد، اضطراب، افسردگي بر خودكارآمدي درد (502-/0) تأثير مي‌گذارد (0/01 P). رابطه‌ي كل بين انعطاف‌پذيري روان‌شناختي و خودكارآمدي درد (0/346) مي‌باشد. براي آزمايش مناسب بودن تناسب مدل‌ها، از شاخص برازش مقتصد هنجار شده (NFI)، شاخص تاكر-لوئيس (TLI)، شاخص برازش تطبيقي (CFI) و شاخص برازش افزايشي (IFI) استفاده شد كه در محدوده‌ي قابل قبولي بودند.نتيجه‌گيري: متغير انعطاف‌پذيري روان‌شناختي با ميانجي‌گري فاجعه‌سازي درد، افسردگي و اضطراب، پيش‌بيني‌كننده‌ي خودكارآمدي درد مي‌باشد و به نظر مي‌رسد انعطاف‌پذيري روان‌شناختي با تعديل اثر فاجعه‌سازي درد، افسردگي، اضطراب، خودكارآمدي درد را افزايش مي‌دهد. در نهايت بهبود اين عوامل روان‌شناختي ممكن است بر روند مديريت بهتر بيماري تأثير بگذارد.