بررسي خصوصيات رشدي و مراحل پديده‌شناسي دو گونه شقايق Papaver dubium L. و Papaver rhoeas L. براساس درجه روز- رشد

نمو گياه يـك تـوالي از وقـايع فنولـوژيكي تعريف شده است كه توسط عوامل خارجي كنتـرل مـي‌شـود و تعيـين كننده تغييرات در شكل يا كاركرد برخي اندام‌ها است. دو گونه شقايق Papaver rhoeas و Papaver dubium به‌عنوان علف‌هاي هرز يك‌ساله زمستانه در مزارع گندم و ديگر غلات زمستانه محسوب مي‌شوند. در پژوهش حاضر، مراحل پديده‌شناسي دو گونه P. rhoeas و P. dubium در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري بر اساس درجه روز- رشد مورد بررسي قرار گرفت. همچنين، برخي از صفات مورفولوژيكي مانند ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد گل، تعداد كپسول و ماده خشك اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه گونه هاي P. rhoeas و P. dubium به ترتيب از درجه روز- رشد صفر تا 56/1723 و 06/1759 به رشد خود ادامه دادند. طي اين دوره، هفت مرحله پديده‌شناسي براي اين دو گونه به ثبت رسيد. اين مراحل شامل سبز شدن، رزت، ساقه‌دهي، غنچه‌دهي (ظهور گل آذين)، گلدهي، ميوه‌دهي و رسيدگي بذر بودند. مرحله گلدهي در هر دو گونه طولاني مي‌باشد كه 48 روز در گونه P. dubium و 46 روز در گونه P. rhoeas به طول انجاميد. نتايج نشان داد كه كوتاه‌ترين و طولاني‌ترين مراحل رشدي اين دو گونه علف هرز از نظر زماني به‌ترتيب سبز شدن و ساقه‌دهي بود. بين خصوصيات مورفولوژيك دو گونه مورد بررسي از نظر ارتفاع، تعداد كپسول، تعداد برگ، تعداد گل در شرايط محيطي يكسان اختلاف قابل توجهي مشاهده شد؛ اما دو گونه مراحل نموي خود را به‌صورت هم‏زمان شروع و با سرعت تقريباً مشابهي به‌پايان رساندند. در پايان مرحله ميوه‌دهي، هر بوته P. rhoeas به‌طور متوسط 13 كپسول (ميانگين 386 بذر در هر كپسول) و هر بوته P. dubium حدود 14 كپسول (ميانگين 423 بذر در هر كپسول) توليد كرد. در اين آزمايش طول دوره رشد هر دو گونه حدود هشت ماه به‌طول انجاميد.