اثر تنش‌هاي شوري و خشكي بر رويش جوانه‌هاي ريزوم گياهArundo donax L. در شرايط دمايي مختلف

به‌منظور بررسي اثر تيمار خشكي و شوري بر مراحل رشد و زمان آغازش ريزوم گياه قميش Arundo donax آزمايشي در سال 1399 در دانشگاه فردوسي مشهد با استفاده از ريزوم هاي جمع‌آوري‌شده از اكوتيپ گرگان و به‌صورت طرح كاملاً تصادفي در 4 تكرار در اتاقك رشد در 5 سطح دمايي (5، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتي‌گراد) به‌صورت جداگانه انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل سطوح مختلف تنش خشكي {0 (آب مقطر)، 0.4-، 0.8- و 1.2- مگاپاسكال} و سطوح مختلف تنش شوري {0 (آب مقطر)، 4، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر} بود. نتايج كلي آزمايش نشان داد كه با افزايش ميزان شوري و خشكي، ميزان جوانه‌زني ريزوم ها كاهش پيدا مي‌كند. همچنين نتايج نشان داد كه جوانه‌زني ريزوم گياه قميش از دماي 5 درجه سانتي‌گراد تا دماي 30 درجه سانتي‌گراد امكان‌پذير است اما بيشترين ميزان جوانه‌زني به ميزان 74 درصد در دماي 15 درجه سانتي‌گراد اتفاق افتاد و پس ‌از آن دماي 20 درجه به مقدار 66 درصد در تيمار شاهد جوانه‌زني داشت. كمترين درصد جوانه‌زني در بالاترين سطح شوري و خشكي در دماي 15 و 30 درجه سانتي‌گراد به مقدار 4 درصد مشاهده شد. درصد جوانه‌زني و ساير شاخص‌هاي جوانه‌زني با كاهش دما از 15 درجه سانتي‌گراد به 5 درجه سانتي‌گراد كاهش پيدا كرد. همين روند نيز با افزايش دما از 20 درجه سانتي‌گراد به 30 درجه سانتي‌گراد مشاهده شد كه نشان مي‌دهد، بهترين دما براي رويش جوانه‌هاي ريزوم قميش بين 15 تا 20 درجه سانتي‌گراد مي‌باشد. تأثير ميزان شوري و خشكي بر ميزان جوانه‌زني در دماهاي مختلف نشان داد كه با افزايش سطح تنش شوري و خشكي ميزان جوانه‌زني كاهش پيدا مي‌كند، اما با افزايش سطح خشكي ميزان كاهش درصد جوانه‌زني بيش از سطح شوري بود و كاهش رويش جوانه‌هاي ريزوم قميش بيشتر تحت تأثير افزايش ميزان خشكي خاك قرار گرفت. اثر متقابل سه‌گانه شوري،خشكي و دما در تمامي پارامترها به‌جز سرعت جوانه‌زني تعديل‌شده در سطح احتمال %99 معني‌دار بود كه اين امر نشان مي‌دهد كه جوانه‌زني ريزوم گياه قميش به‌شدت تحت تيمار خشكي، شوري و دماهاي مختلف قرار دارد و وجود هر يك از اين تيمارها در شرايط طبيعي مي‌تواند جوانه‌زني آن را مختل نمايد.