تبيين عوامل مؤثر شفافيت سازماني در تصميم‌گيري راهبردي مديران نظام سلامت (موردمطالعه: دانشگاه علوم پزشكي ايلام)

مقدمه: شفافيت به مجموعه‌اي از شيوه‌هاي سازماني گفته مي‌شود كه حاكميت خوب و فرايندهاي دموكراتيك را در سازمان ارتقا مي‌دهد و چنانچه در سازمان عملياتي گردد، فرايند تصميم‌گيري را بهبود مي‌بخشد و روند تصميمات سازماني را سازنده و مؤثر مي‌سازد؛ بنابراين، اين پژوهش با هدف تبيين عوامل مؤثر شفافيت سازماني در تصميم‌گيري راهبردي مديران شاغل در نظام سلامت انجام‌شده است. مواد و روش ها: اين تحقيق به لحاظ هدف، كاربردي و از نظر ماهيت داده‌ها جزو پژوهش‌هاي تركيبي (كيفي-كمي) اكتشافي به‌شمار مي‌رود. در بخش كيفي، جامعۀ آماري شامل مديران و اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه علوم پزشكي ايلام است. براي نمونه‌گيري در بخش كيفي، از روش گلوله برفي استفاده گرديد. براي جمع‌آوري اطلاعات در اين بخش، روش مصاحبۀ نيمه‌ساختاريافته به‌كار گرفته ‌شد كه بر اساس قاعدۀ اشباع نظري، تعداد 17 مصاحبه انجام گرديد؛ همچنين براي تحليل داده‌ها در بخش كيفي از روش كيفي داده‌بنياد استفاده شد و در بخش كمي، هدف آزمون الگوي طراحي‌شده در بخش كيفي بود كه براي جمع‌آوري اطلاعات اين بخش از پرسش‌نامۀ محقق‌ساختۀ مبتني بر الگوي كيفي استفاده گرديد. جامعۀ آماري بخش كمي تحقيق شامل 250 نفر از مديران و اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه علوم پزشكي ايلام بودند. براي بررسي روابط و تأثيرات مؤلفه‌ها در الگو، از معادلات ساختاري و نرم‌افزار PLS2 استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌هاي بخش كيفي كه شامل 27 مفهوم و 4 مؤلفه يا شاخص نهايي (شامل مســئوليت‌پذيري مديران، مشاركت كاركنان، ارزش‌هاي اخلاقي، مديريت اطلاعات و ارتباطات) طي سه مرحله كدگذاري باز، محوري و انتخابي شناسايي گرديدند. يافته‌هاي بخش كمي نيز نشان داد، بعد مسئوليت‌پذيري مديران با ضريب 0/546 و مقدار t=3.058، بعد مشاركت كاركنان با ضريب 0/548 و مقدار t=3.789، بعد ارزش‌هاي اخلاقي با ضريب 618/0 و مقدار t=3.019 و بعد مديريت اطلاعات و ارتباطات با ضريب 0/764 و مقدار t=3.76، با شفافيت سازماني رابطۀ مثبت و معناداري دارند. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي پژوهشي مي‌توان بيان كرد كه مهم‌ترين عوامل مؤثر افزايش شفافيت سازماني در تصميم‌گيري راهبردي مديران نظام سلامت دانشگاه علوم پزشكي، توجه به مديريت اطلاعات و ارتباطات، نهادينه‌سازي ارزش‌هاي اخلاقي، مشاركت كاركنان و مسئوليت‌پذيري مديران است.