تحليل وضعيت محيط زيست شهر مشهد با مدل DPSIR

تخريب محيط زيست طبيعي و انساني در نتيجه‌ي افزايش جمعيت، صنعتي‌شدن و توسعه شهرها، در حال حاضر به چالشي بزرگ براي شهرها به ويژه كلانشهرها تبديل شده، و شهرها را به مركز توجه سياست‌هاي زيست‌محيطي تبديل نموده‌ است. با توجه به اين كه كلان‌شهر مشهد از انواع آلودگي‌ها و مشكلات زيست‌محيطي رنج مي‌برد، آغاز هر اقدام مدبرانه براي ساماندهي به اين وضعيت و حل آن‌ها، از راه شناخت محرك‌هاي پيدا و پنهان پديدآورنده اين وضعيت و مكانيسم اثرگذاري آنها مي‌گذرد. از اين رو، هدف اين مقاله آن است كه با مدل DPSIR، به عنوان يكي از مدل‌هاي مطرح به منظور  تحليل علي ـ معلولي محيط زيست، وضعيت شهر مشهد را مورد بررسي قرار دهد. جامعه آماري، شهر مشهد بر اساس هفت بعد مورد مطالعه در سند توسعه محيط‌ زيست شهر مشهد (1396) انتخاب شده است. پس از شناسايي عوامل  DPSIRدر هر بعد، از نظر 14 تن از خبرگان استفاده شده و با اهميت‌ترين و اثرگذارترين عوامل تلفيق شده مشخص گرديده و سپس بر اساس عوامل نهايي شده، تحليل علي ـ معلولي انجام شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه گسترش شهرنشيني، رشد جمعيت شهري، مهاجرت و حاشيه‌نشيني، رشد و توسعه صنعتي؛ سبك زندگي و گرايش به رفاه بيشتر؛ رشد سريع فناوري؛ تغيير اقليم و نبود مديريت يكپارچه شهري و زيست‌محيطي مهمترين نيروهاي محركه‌اي هستند كه در يك سلسله روابط علي ـ معلولي به روند فشار، وضعيت، اثر و در نهايت پاسخ‌هايي منجر شده‌اند.