مناسبات آزادي و امنيت سياسي در انديشه آيت‌الله نائيني

هدف پژوهش حاضر بررسي مناسبات آزادي و امنيت سياسي در انديشه آيت‌الله نائيني است. فرهنگ ديرينه استبداد در ايران سبب فهم آزادي در پسِ استبداد شده و در عين حال، استبداد مُنادي امنيت تلقي گرديده است. از اين‌رو با فروپاشي استبداد، طغيان آزادي‌ها و هرج و مرج عارض مي‌شد كه امنيتِ منبعث از استبداد نيز نابود مي‌گرديد‌. تجربه استبداد قاجار و هرج و مرجِ پسامشروطه تبلور عيني اين فرهنگ است. محقق نائيني، فقيه و اصولي برجسته، در چنين شرايطِ مُلتهبي به انديشه‌ورزي درباره حكومت، استبداد، امنيت، آزادي و... پرداخت و كوشيد مفاهيم جديد را با ابتناي بر اصول و قواعد فقهي، تفسير و تبيين نمايد و به اقتضاي عصر خود، نظم مطلوب شرع را تعريف كند كه مفاهيم آزادي و امنيت سياسي ذيل آن امكان تعريف بيابند. با عنايت به محيط مُلتهب عصر مشروطه و رويكرد اصولي نائيني، اين سؤال مطرح مي‌شود كه چه نسبتي ميان آزادي و امنيت سياسي در انديشه نائيني وجود دارد؟ پژوهش حاضر با روش توصيفي-تحليلي و با بهره‌گيري از روش هرمنوتيك اسكينر، نشان داد كه نائيني با رهجويي سياست، آزادي و امنيت از دل شريعت و تعريف شرع به ‌عنوان نقطه‌ عزيمت انديشه‌ورزي، حكومت ‌ولايتيه را نظام مطلوب و مَمضي شرع‌ تعريف نموده كه در سايه آن و بر اساس تعاليم شرع، بين امنيت سياسي و آزادي، تعامل و بلكه تلازم حاكم است.