بررسي اثرات پيشايندهاي شخصي بر قصد سوت زني حسابداران با تعديل گري عوامل سازماني و فردي

هدف: سوت‌زني نقش بسزائي در كشف تخلفات و سالم‌سازي فضاي كسب و كار داشته و به مقدار زيادي متاثر از پيشايندهاي شخصي است. درهمين راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد اثرات پيشايندهاي شخصي بر قصد سوت‌زني حسابداران را با توجه به اثرات تعديلي عوامل سازماني و فردي مطالعه و بررسي كند. روش: اين پژوهش به لحاظ هدف كاربردي و به لحاظ روش گردآوري داده‎ها توصيفي -‌پيمايشي، از نوع همبستگي است. داده‌هاي پژوهش حاضر از طريق توزيع پرسش‎نامه بين 218 حسابدار جمع‌آوري‌شده است. دوره زماني پژوهش حاضر زمستان سال 1400 است. تحليل داده‌هاي پژوهش با استفاده از روش مدل‌يابي معادلات ساختاري انجام شده است. يافته‌ها: براساس يافته‌هاي پژوهش حاضر پيشايندهاي شخصي (نگرش نسبت به سوت‌زني، كنترل رفتاري ادراك شده، تعهد حرفه‌اي، مسئوليت‌پذيري شخصي و هزينه‌هاي شخصي) بر سوت‌زني درون و برون سازماني تاثيرگذار هستند. همچنين سه متغير حمايت سازماني ادراك شده، هنجارهاي گروهي و شدت اخلاقي ادراك شده بر روابط في‌مابين هر يك از پيشايندهاي شخصي با هر دو نوع سوت‌زني داراي اثرات تعديلي هستند. نتيجه‌گيري: براساس يافته هاي پژوهش حاضر، سوت زني درون سازماني بيشترين تاثيرپذيري را از متغير نگرش و كمترين تاثيرپذيري را از متغير مسئوليت پذيري شخصي دارد. همچنين سوت زني برون سازماني بيشترين تاثيرپذيري را از متغير هزينه هاي شخصي و كمترين تاثيرپذيري را از كنترل رفتاري ادراك شده دارد. هر سه متغير تعديلي بر روابط في مابين تمامي پيشايندهاي شخصي و هر دو نوع سوت زني (به استثناي رابطه بين كنترل رفتاري ادراك شده و سوت‌زني برون‌سازماني) تاثيرگذار هستند. درنهايت از بين پنج متغير جمعيت‌شناختي (جنسيت، سن، تحصيلات، سنوات خدمتي و نوع سازمان) تنها، متغير سن بر روي هر دو نوع سوت زني تاثيرگذار است. دانش‌افزايي: اين پژوهش نشان مي‌دهد از طريق توجه و تقويت پيشايندهاي شخصي و همچنين مدنظر قرار دادن عوامل سازماني و فردي مي‌توان شاهد بهبود فرهنگ سوت‌زني در سطح سازمان‌ها بود.