بررسي ارتباط شاخص انسوليني و بار انسوليني رژيم غذايي با ميزان متابوليسم در حالت استراحت (RMR) در زنان داراي اضافه وزن و چاقي

زمينه و هدف: امروزه استفاده از شاخص‌هاي مختلف تغذيه‌اي جهت بررسي ارتباط وضعيت رژيمي با بيماري‌هاي مختلف مورد توجه مي‌باشد. طي مطالعات گذشته ديده شده است كه شاخص و بار انسوليني با برخي بيماري‌هاي مزمن ارتباط دارد؛ با وجود اين تاكنون هيچ مطالعه‌اي به بررسي ارتباط بين شاخص‌هاي موردنظر با ميزان متابوليسم در حالت استراحت (RMR: Resting Metabolic Rate) نپرداخته است. بنابراين، مطالعه حاضر با هدف تعيين ارتباط بين شاخص و بار انسوليني رژيم غذايي با ميزان متابوليسم در RMR در زنان داراي اضافه وزن و چاقي صورت گرفته است. روش بررسي: در اين مطالعه‌ي مقطعي، ۲۸۰ نفر از زنان بزرگسال(۵۰-۱۸ سال) داراي اضافه وزن و چاقي كه به مراكز بهداشتي و درماني تهران مراجعه نموده‌اند، انتخاب شدند. ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي اين افراد علاوه بر نمايه‌هاي تن‌سنجي آن‌ها از جمله وزن، قد و دور كمر، نسبت دور كمر به دور باسن، نمايه توده بدني، و درصد چربي بدن، توده بدون چربي ارزيابي شده‌اند. علاوه بر اين، دريافت‌هاي غذايي يك سال گذشته آن‌ها با پرسش‌نامه‌ي نيمه‌كمي حاوي ۱۴۷ آيتم بسامد خوراك گردآوري شد. سپس با استفاده از مقادير شاخص انسوليني مواد غذايي مختلف و فرمول استاندارد، شاخص و بار انسوليني رژيم غذايي آن‌ها محاسبه گرديد. يافته‌ها: ميانگين سني شركت‌كنندگان در اين مطالعه 8/38±36/49 سال بود. تمام آناليزهاي آماري براي سن، انرژي، فعاليت‌بدني و توده‌ي بدني تعديل شدند. همچنين انرژي براي سن تعديل گرديد. در زمينه‌ي شاخص انسوليني رژيم غذايي، اگرچه ارتباط معكوس معناداري ميان اين شاخص و ميزان متابوليسم در حالت استراحت در مدل خام(۰/۰۴=p) مشاهده گرديد، اما بعد از تعديل مخدوش‌كننده‌ها تعديل‌شده سن در مدل يك(۰/۴۴=p) و سن، انرژي و فعاليت بدني در مدل دو(۰/۷۲=p) اين اثر معنادار ديگر مشاهده نشد. علاوه بر اين شاخص انسولين رژيم غذايي فاقد ارتباط معنادار با ميزان (۰/۶۳=p) RMR/kg و (P=0/73) RMR/FFM بود. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج به‌دست آمده از اين مطالعه‌ي مقطعي، به نظر مي‌رسد كه شاخص انسوليني و بار انسوليني رژيم غذايي با ميزان متابوليسم استراحت ارتباط ندارد؛ با وجود اين به‌دليل محدوديت‌هاي اين مطالعه نياز به مطالعات بيشتر جهت تاييد يا رد اين نتايج و همچنين تعيين نقش شاخص‌هاي انسوليني رژيم غذايي بر سلامت افراد، مخصوصاً با طراحي آينده‌نگر موردنياز مي‌باشد.