بررسي شيوع خوددرماني با آنتي‌بيوتيك و عوامل مرتبط با آن در مراجعه‌كنندگان به مراكز بهداشتي درماني شهر كرمان

زمينه و هدف: امروزه به‌علت مصرف خودسرانه آنتي‌بيوتيك، مقاومت آنتي‌بيوتيكي به يك مشكل سلامتي در سراسر جهان تبديل شده است. اين مطالعه با هدف بررسي شيوع خود‌درماني با آنتي‌بيوتيك و عوامل مرتبط بر آن در مراجعان به مراكز بهداشتي درماني شهر كرمان در سال 1399 طراحي و اجرا گرديد. روش بررسي: اين مطالعه از نوع توصيفي-تحليلي بوده كه از ارديبهشت تا شهريور سال 1399 به‌صورت مقطعي بر روي 331 نفر از مراجعه‌كنندگان به مراكز بهداشتي درماني شهر كرمان به روش نمونه‌گيري در دسترس انجام شد. در اين تحقيق جهت جمع‌آوري اطلاعات از يك پرسش‌نامه‌ي معتبر استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري تي‌مستقل و مجذور كاي با كمك نرم‌افزار آماري SPSS تحليل شده است. يافته‌ها: ميانگين سني مراجعه‌كنندگان در اين مطالعه 10/76±38/6 سال بود. 135 نفر(40/4%) مرد و 194 نفر(60/6%) زن بودند. بيش از دو سوم افراد، تحصيلات بالاتر از فوق‌ديپلم داشتند. شيوع خود‌درماني با آنتي‌بيوتيك در مراجعه‌كنندگان 32/9% بوده است. بيشترين علت مصرف خودسرانه‌ي آنتي‌بيوتيك، عدم تمايل به پرداخت هزينه(34/4%)، بيشترين نوع آنتي‌بيوتيك مصرفي آموكسي‌سيلين(25%) و آزيترومايسين(24%) و شايع‌ترين شكل دارويي مورد استفاده قرص(55/5%) گزارش شد. عفونت‌هاي تنفسي نيز شايع‌ترين علت مصرف خودسرانه‌ي آنتي‌بيوتيك را به خود اختصاص دادند(42/2%). داروخانه‌ها بيش‌ترين منبع اطلاعاتي در مورد نحوه‌ي مصرف آنتي‌بيوتيك بودند(53/9%). همچنين خود‌درماني با آنتي‌بيوتيك در افراد متاهل(0/015=P)، افراد با شغل آزاد(0/031=P) و افراد فاقد بيمه درمان (0/001 P) به‌طور معني‌داري از ساير افراد مورد مطالعه بيشتر بود. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه‌ي حاضر نشان داد كه خوددرماني با آنتي‌بيوتيك در شهر كرمان از شيوع بالايي برخوردار است و سياست‌گذاران بايد مداخلاتي در جهت افزايش آگاهي افراد از خطرات و عوارض جانبي مصرف خودسرانه‌ي آنتي‌بيوتيك و همچنين مقاومت دارويي ايجاد شده به‌دنبال آن جهت كاهش مصرف خودسرانه اين داروها طراحي و اجرا نمايند.