عنوان مقاله :
اصول آموزش معماري سنتي در گذشته با استفاده از فتوت‌نامه‌ها
پديد آورندگان :
زندي محب ، آرزو دانشگاه فرهنگيان - گروه آموزش هنر
كليدواژه :
معماري , آموزش سنتي , فتوت نامه , اصول آموزش
چكيده فارسي :
اطلاعاتي از آموزش معماري در جهان سنت بر اساس فتوت نامه بنايان و ديگر فتوت نامه‌ها موجود است. فتوت نامه‌ها در هر رشته و صنف، منشور نظام‌مند يادگيري فن و مهارت بود. تداوم، تكرار و ارتقاء، طي قرن‌هاي گذشته در كيفيت آثار ساخته‌شده، بسيار بالا و قابل تحسين است. بررسي كلي طرح و نقش‌ها در معماري و تعامل بين معماران و شهرها نشان از آموزش مناسب دارد. كشف اين مهم دغدغه و ضرورت اصلي است. هدف تحقيق شناخت و تحليل فتوت نامه‌ها و آموزش سنتي معماري، جهت يافت اصول آموزش سنتي معماري است. روش تحقيق تاريخي-تفسيري، با بررسي اسناد و مدارك موجود سعي در شناخت آموزش سنتي معماري است، با نگاه انتقادي و تحليلي، فتوت نامه‌ها، لوح‌ها و كتيبه‌هاي تاريخي، روش آموزش، سير تاريخي و ارزش‌هاي آموزشي بيان و بررسي مي‌شود. براي شناسايي بهتر موضوع، داده‌هاي اوليه و ثانويه و اسناد، كتاب‌ها و نشريات مورد اهميت و از ۴۴ منبع معتبر براي انجام تحقيق استفاده شده است. در نتيجه وظايف شاگرد، وظايف استاد و آموزش معماري در جهان سنت تفكيك شد و اصول آموزش سنتي معماران در چهار دسته‌بندي كلي روش‌هاي انتقال دانش، روش‌هاي آموزش، موارد آموزش و ارزشيابي مشخص شد. مباحث نظري و عملي از روش سينه به سينه از گذشته‌گان به آيندگان با استفاده از تجارب شاگرد در خارج و داخل كارگاه ساختماني انتقال داده مي‌شد. روش‌هاي آموزش سنتي معماري متناسب با تفكرات، اعتقادات و راه و رسم آييني، شامل روش‌هاي پيوستن به صنف بنايان و همگرا و همسو در جهت تعالي و آرمانگرايي بود. موارد آموزشي در سه دسته، آموزش زيبايي شناسي، الگو‌هاي ازلي، هندسه و رياضيات، روش‌هاي ترسيم است، آموزش نيارش، روش‌هاي اجراي بومي، مصالح، مقاومت زمين، و قوانين سازه‌اي بود و آموزش اخلاق حرفه‌اي شامل شناخت محيط متناسب با آسايش انسان‌ها، حكمت‌ها و مهارت‌هاي آييني، و قوانين حرفه و بازار زمانه بود. ارزشيابي با تأكيد بر مهارت اجتماعي و قوانين ساختمان‌سازي انجام مي‌شد.
