شناسايي و تحليل بصري نسخه خطي گرشاسب نامه موزه بريتانيا

گرشاسب‌نامه داستاني منظوم و پهلواني است در باب ماجراهاي گرشاسب جد رستم كه اسدي طوسي، شاعر سده پنجم به نظم درآورده است. از گرشاسب‌نامه ۳۹ نسخه كامل و ناقص موجود است كه تعداد كمي از آنها مصور شده‌اند. هدف از اين جستار، معرفي نسخه موزه بريتانيا به شماره or.۱۲۹۸۵ و تاريخ كتابت ۹۸۱ ق/۱۵۷۳ م و كنكاش در ساختار بصري و مشخصات صوري نگاره‌هاي آن است تا شناخت بيشتري از اسناد تاريخي و مهجور ايراني و آگاهي از فرهنگ بصري گذشتگان حاصل شود. اين نمونه مصور، داراي ۸ نگاره است كه ويژگي‌هاي تصويري و سبكي مكتب قزوين را در خود دارند. نوشتار حاضر درصدد پاسخ‌گويي به اين پرسش است كه خصوصيات صوري شاخص و وجوه اشتراك نگاره‌ها چيست. روش تحقيق توصيفي- تحليلي و تاريخي، به شيوه كيفي و استقرايي انجام‌ شده است. نتايج مطالعه نشان داد؛ نگاره‌هاي نسخه در دو موضوع رزم و بزم به تصوير درآمده‌اند كه مجالس رزمي به‌واسطه درون‌مايه حماسي اثر در پرورش موضوع و بيان هنري برجسته‌ترند، اگرچه در تقابل با ويژگي شاخص اشعار اسدي در توصيف صحنه‌هاي خرق عادت، با رويكرد محتاطانه و طبيعت‌گرايانه نگارگران آن مواجهيم. محوريت شخصيت قهرمان در تصوير و بي‌چهرگي او، توجه به غنا و تأثيرات رنگي و همچنين تركيب‌بندي متناسب از اهم ويژگي‌هاي مشترك بصري نگاره‌هاي گرشاسب‌نامه است.