معرفي و مطالعه تحليلي آرايه‌هاي معماري بقعه شيخ‌ خليفه خفر (با تأكيد بر محراب كاشي آن موجود در موزه پارس شيراز)

بقعه شيخ‌ خليفه خفر به‌ سبب داشتن معماري و آرايه‌هاي متعددي نظير آرايه‌هاي سنگي، ديوارنگاره، آرايه‌هاي گچي و آرايه‌هاي كاشي به‌ ويژه محراب كاشي آن، حائز اهميت بسيار است؛ بنابراين پژوهش پيش‌رو به معرفي آرايه‌هاي معماري بقعه با تأكيد بر محراب كاشي منحصر به‌ فرد آن، محفوظ در موزه پارس شيراز مي‌پردازد؛ از اين‌ رو يكي از اهداف اين مقاله، شناسايي انواع آرايه‌هاي موجود در بقعه است. شناخت ويژگي‌هاي تزئيني محراب كاشي بقعه شيخ‌ خليفه خفر و همچنين مطالعه تطبيقي ساختار، نقوش و كتيبه‌هاي محراب با آرايه‌هاي كاشي مشابه خود، هدف ديگر پژوهش حاضر است. اين پژوهش در پي پاسخگويي به پرسش‌هاي ذيل است: ويژگي‌هاي تزئيني بقعه شيخ‌ خليفه خفر و محراب كاشي آن كدام است. چه وجوه اشتراكي از لحاظ ساختار (شكل‌ كلي)، نقوش و كتيبه‌هاي محراب كاشي بقعه، با آرايه‌هاي كاشي ابنيه دوره تيموري وجود دارد. روش يافته‌اندوزي بر پايه مطالعات ميداني و با استناد به منابع مكتوب صورت‌ گرفته كه به روش تاريخي‌-‌تفسيري، به تحليل داده‌هاي به‌دست‌آمده از نمونه مطالعاتي مي‌پردازد. نتايج حاصل از اين پژوهش حاكي ‌از آن است كه ساختار و صورت ظاهري بنا، كاربرد سنگ‌هاي تراش، كاربرد گره «شش‌ضلعي ‌منتظم» در ازاره، عناصر ختايي مشترك در آرايه‌هاي كاشي و ديوارنگاره، از موارد قابل مقايسه در معماري و آرايه‌هاي اين بقعه با بسياري از بناهاي دوره تيموري است. ساختار يك طاق‌نمايي و فاقد ستون‌نما، وجود فرم/ تزئيني دالبُري يا كنگره‌اي در قسمت فوقاني محراب، كتيبه ثلث با كشيده‌هاي عمودي بلند و كشيده، تركيب‌بندي و فرم سر اسليمي و اسليمي‌هاي تشكيل‌ دهنده لچكي و... از جمله ويژگي‌هاي محراب كاشي بقعه است كه با بسياري از محراب‌ها و ديگر آرايه‌هاي كاشي عصر تيموري تشابه دارد.