شرحي تحليلي بر معماري دوره ساساني غار اسپهبد خورشيد سوادكوه

غار اسپهبد خورشيد يكي از بزرگترين طاق‌هاي طبيعي دنيا محسوب مي‌شود، كه داراي آثار شگفت‌انگيزي از معماري اواخر دوره ساساني است. در داخل اين طاق با آثار معماري دوره ساساني مواجه مي‌شويم، كه از لاشه سنگ و ملاط ساروج ساخته شده است. هدف از اين پژوهش، مطالعه آثار معماري اين محوطه و مقايسه آن با ديگر آثار معماري دوره ساساني در ديگر نقاط ايران است. پرسشي كه در اين پژوهش مطرح مي‌باشد، اين است كه چه شباهت‌هايي بين آثار معماري به دست آمده از غار اسپهبد خورشيد با ديگر آثار معماري مكشوفه از دوره ساساني وجود دارد؟ فرضيه پژوهشي حاضر در پاسخ به اين سوال اين است كه استفاده از مصالح لاشه سنگ و ملاط ساروج، راهروهاي طويل، طاق‌هاي گهواره‌اي و طاق‌هاي هلالي در غار اسپهبد خورشيد نشان دهنده شباهت زياد اين بنا با آثار معماري دوره ساساني است. . در اين تحقيق با استفاده از بررسي ميداني و مستند سازي آثار معماري مكشوفه از غار اسپهبد خورشيد، به بررسي آثار معماري اين غار پرداخته شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه آثار معماري اين غار به لحاظ نوع مصالح و نوع  پلان شباهت زيادي به ديگر آثار معماري دوره ساساني در ديگر نقاط ايران دارد. بنابراين مي‌توان گفت آثار معماري مكشوفه از غار اسپهبد خورشيد يكي از منحصرترين آثار معماري اواخر دوره ساساني مي‌باشد كه در منطقه مازندران كشف گرديده و به لحاظ نوع معماري، قدمت تاريخي و ارتفاع قلعه داراي اهميت زيادي است.