دژ سميران پايتخت حكمرانان محلي ديلميان در طارم (آل مسافر۳۳۰ ه .ق)

مسافريان، آل مسافر، كنگريان يا سلاريان خانداني محلي بودند كه از اوايل قرن چهارم تا اواخر قرن پنجم هجري قمري بر منطقه طارم بخشي از محدوده جغرافيايي رشته كوه البرز در ديلم فرمانروايي داشتهاند. متون تاريخي آغاز حكومت اين خاندان را همزمان با غلبه بر دژ سميران و تسلطِ طارم عنوان ميدارند. همچنين اين اسناد حاكي از آنند كه رودبار و طارم دو مركز مهم ديلم و نيز محل استقرار حكام منطقه محسوب ميشدهاند. گروهي از اين خاندان بر بخشهايي از آذربايجان، استان زنجان، ابهر و سهرورد نيز تسلط يافتند. آل مسافر با تمايل به اسماعيليان وجوه مشخصه‌اي از مقاومت در برابر ساير قدرتهاي محلي و حكومتهاي مرتبط با منطقه در قلمرو خلافت عباسي را نشان دادند. دژ سميران كه تحت عنوان دژ پادشاه ديلم خوانده مي‌شده است، در واقع پايگاه اين حكومت محلي به شمار ميرفته است. اين دژ به نوعي يك پايگاه نظامي به شمار ميرفته است. طارم نيز يك مركز مهم سياسي و امير نشين در دوره ديلميان شناخته ميشود. لذا با توجه به اهميت موضوع و نيز حضور خاندان آل مسافر در اين منطقه، پژوهش حاضر تلاش دارد با هدف معرفي نقش سياسي دژ سميران، دلايل و علل انتخاب منطقه طارم از سوي مسافريان، به منزله پايگاهي مهم را مورد تحليل قرار دهد.