نماد پردازي نگاره گاو بر مهرهاي ساساني (با معرفي سه مهر از موزه بوعلي همدان)

مهرها از مهم ترين منابع در واكاوي تاريخ هر دوره هستند. بررسي و مطالعه روشمند اين آثار، اطلاعات ارزشمندي را درباره مسائل سياسي، اجتماعي و اقتصادي دوره‌هاي مختلف تاريخي در اختيار ما قرار مي دهند. نقوش روي مهرها  افزون بر انتقال جنبه‌هاي زيبايي بصري به بيننده انديشه‌، باور و نگرشِ سازندگان آن ها را نيز منتقل مي‌كنند. هنرمندان مهرساز ساساني توجه ويژه اي به نقوش حيواني داشتند. در اين ميان ويژگي هاي خاص گاو، به عنوان پنجمين آفريده در اسطوره آفرينش اورمزد، از لحاظ اقتصادي و ارتباط آن با بن مايه هاي اساطيري و ديني باعث شده است كه  اين جانور در مركز توجه هنرمندان مهرساز و دارندگان مهر‌هاي ساساني قرار بگيرد؛ به طوري كه بازتاب آن را مي‌توان در فراواني مهرها و اثرمهرهاي منقوش به نقش گاو در دوره ساساني مشاهده كرد. در اين پژوهش، نويسندگان پس از نگاهي اجمالي به نقش مايه گاو در اساطير و متون باستاني ايران به بررسي آن بر مهرهاي ساساني، همچنين معرفي ۳ مهر منقوش به نقش گاو از موزه بوعلي سينا  پرداخته‌اند كه كتيبه‌ها‌ي آنها نخستين بار توسط نويسندگان اين مقاله خوانده شده‌اند. در پايان نيز مسئله دارندگي و مالكيت اين مهرها و مفهوم كتيبه‌هاي سه مورد معرفي شده با نقش گاو مورد بررسي قرار گرفته‌است. اين مقاله به روش اسنادي و بر پايه مطالعات كتابخانه‌اي و پژوهش ميداني تنظيم شده‌است.