طراحي الگوي توسعۀ اقتصادي‌ـ ‌‌اجتماعي ايران با رهيافت فراتركيب

مفهوم توسعه، از جنبه‌هاي گوناگون اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و در دهه‌هاي اخير انساني، زيست‌محيطي و پايداري قابل بررسي است. هدف اين است كه ازطريق رويكرد توسعۀ اجتماعي و با دو مفهوم حق توسعه و رفاه اجتماعي، الگو، شاخص و متغيّرهاي توسعۀ اقتصادي و اجتماعي ايران شناسايي شوند. حق توسعه، به‌عنوان مفهوم محوري، ارتباط سازندۀ جامعه و حاكميت را پديدار مي‌سازد تا آگاهي و مشاركت عمومي در انتخاب الگو و به دنبال آن، ضمانت‌هاي قانوني و الزام‌هاي حقوقي، براي تحقق توسعه در زيست اجتماعي، مورد ادعا قرار گيرد. بااستفاده‌از روش فراتركيب از 78 مقالۀ‌ توليد‌شدۀ منتخب در پنج سال اخير، 44 الگو به‌دست آمد كه غالباً به اين موضوع مي‌پردازند كه توسعه چيست و چه الزاماتي دارد؛ بعد از بيان انواع الگوهاي پيشنهادي، الگوي محافظه‌كارانۀ رفاه اجتماعي برنامه‌هاي توسعۀ اقتصادي‌ـ‌اجتماعي ايران تشريح و ارتباط آن با سياست‌هاي كلان مشخص شد. توسعه همانا، حقي است كه جزئي از حقوق بشر و حقوق اساسي انسان است و مانند آزادي، عدالت و برابري امري بديهي است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه اراده و الزامي به تحقق اهداف پايدار و آينده‌نگر نيست و مديريت و برنامه‌ريزي سازگار با ساختار اجتماعي و كارآمد، جايگاهي ندارد؛ درنتيجه، تا به امروز، كنش‌هاي توسعه‌مداري، ايستا، واكنشي و چندگانه بوده‌ و منجر به نوع خاصي از تضاد سيستمي درون‌زا در ساختار اجتماعي شده‌اند.