ارزيابي مؤلفه‌هاي انسان‌محور مؤثر بر عامل سازگاري در بازتعريف حدود آسايش حرارتي (نمونه موردي: ميدان نقش‌جهان اصفهان)

چنانچه معماري را پاسخي انسان‌محور براي ايجاد سطوح مختلف آسايشي تعريف نماييم كه در سه سطح جسمي، عملكردي و رواني قابل بررسي است؛ آسايش حرارتي زيرمجموعه‌اي مهم از اين پاسخ خواهد بود كه از طرفي وضعيت فيزيولوژيكي مهم و از سويي ديگر به عنوان شرايطي ذهني كه رضايتمندي از محيط حرارتي را ابراز مي‌كند ، توصيف شده است؛ بنابراين، دو جنبه فيزيولوژيكي و روان‌شناختي در مفهوم آسايش حرارتي قابل بررسي است. بيشتر تحقيقات اوليه در اين زمينه صرفاً بر محاسبات فيزيولوژيكي آسايش حرارتي متمركز بوده است و عموماً يك گزاره مهم را ناديده مي‌گيرد كه در دو دهه اخير بيشتر مورد بررسي قرار گرفته است و آن اينكه افراد در شرايط محيطي غيرفعال نيستند . اين گزاره، موضوع سازگاري را به ميان مي‌آورد و شامل فرآيندهايي كيفي است كه انسان جهت تطبيق و متناسب كردن محيط و نيازهايش انجام مي‌دهد و مي‌تواند محدوده حرارتي محيط خود را قابل قبول نمايد. در چنين چارچوبي، فرصت‌هاي سازگاري را نيز مي‌توان در سه دسته فيزيولوژيكي، روان‌شناختي و رفتاري متمايز نمود. در اين مقاله، متغيرهاي انسان‌محوري همچون تجربه، انتظارات، كنترل درك شده محيط و ...در مقوله سازگاري روان‌شناختي كه منجر به تفاوت در محدوده آسايش حرارتي حاصل از نگاه كمّي مي‌شود، بررسي مي‌گردد. روش تحقيق در مقاله حاضر، پژوهش موردي و مطالعه ميداني است كه در آن با تحليل فرصت‌هاي سازگاري در آسايش حرارتي، با تكميل 100 پرسشنامه، به ارزيابي ظرفيت‌هاي موجود در جنبه‌هاي سازگاري مراجعين به ميدان نقش‌جهان اصفهان در بازه‌هاي زماني مختلف زمستاني پرداخته مي‌شود. نتيجه تحليل‌هاي اين پژوهش با استفاده از نرم‌افزار Spss26 نشان مي‌دهد پاسخ معماري به آسايش حرارتي متمركز بر رويكردهاي كيفي و انسان‌محور است و عامل سازگاري، نقش بسزايي در بازتعريف محدوده آسايش حرارتي و تبيين محيط قابل قبول انساني دارد كه الزاماً منطبق بر محدوده‌هاي مرتبط با استاندارهاي جهاني و محاسبات صرفاً كمّي نيست.