اثرات رشد كالبدي شهر جاجرم بر كيفيت محيط ‌زيست آن

امروزه رشد شتابان شهري، همه شهرها را در مقياس‌هاي كوچك، مياني، بزرگ تحت تأثير قرار داده كه از جمله آن محيط‌زيست شهري است و ارتباط مستقيمي با كيفيت زندگي شهري و پايداري آن دارد. از اين‌رو در اين پژوهش روند گسترش ناهمگون كالبدي شهر كوچك جاجرم و مهم‌ترين تأثيرات اين رشد بر مؤلفه‌هاي محيط‌زيستي مورد تحليل قرار گرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ روش از نوع توصيفي-تحليلي بوده و روش گردآوري داده‌ها به دو صورت پيمايشي و اسنادي انجام شده است. از اين‌رو براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه‌ي محقق ساخته استفاده شد. روش نمونه‌گيري، احتمالي و گلوله برفي است و حجم نمونه نيز تا رسيدن به اشباع علمي، برابر با 30 نفر بوده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد رشد شهر جاجرم در بازه زماني 1335 تا 1395 به صورت بي‌قواره و ناهمگون بوده كه اين موضوع بخش‌هاي مختلف شهر به‌ويژه محيط‌زيست را تحت تأثير قرار داده است. از ميان مؤلفه‌هاي سنجش تأثير رشد ناهمگون شهر جاجرم بر محيط‌زيست، سه مؤلفه مديريت پسماند و فاضلاب، فضاي سبز و شرايط بهداشتي شهر بيشترين تأثير را پذيرفته‌اند و در مقابل سه مؤلفه منابع آب، مخاطرات طبيعي و كيفيت هوا به ترتيب در رتبه‌هاي آخر تأثيرپذيري قرار دارند. نتيجه اينكه‌ شهر جاجرم، در يك بازه زماني كوتاه، نه براساس برنامه‌ريزي بلكه شتابان و به شكل بي‌قواره و پراكنده رشد كرده ‌است. همچنين به‌جز در چند شاخص‌، در بقيه شاخص‌هاي موردبررسي ميانگين به‌دست‌آمده بيشتر از ميانگين مفروض و نشان‌دهنده‌ي رشد ناهمگون شهر و تأثير منفي آن بر كيفيت شاخص‌هاي محيط‌زيستي بوده است.