الگوي رفتار ناكارآمد حسابرسي

هدف: ارائه الگوي رفتار ناكارآمد حسابرسي با توجه به ويژگي‌هاي محيطي و شرايط حاكم بر حرفه حسابرسي كشور است. روش: از آنجا كه نظريه‌اي در زمينه رفتار ناكارآمد وجود نداشته و در كشور ما نيز پژوهش جامعي در اين زمينه صورت نگرفته است و همچنين با توجه به اينكه حرفه حسابرسي در ايران از منظر اندازه مؤسسات حسابرسي، سازوكار نظارتي، سازوكار انتخاب و تعويض حسابرس و اجراي فرايندهاي حسابرسي داراي ويژگي‌هاي خاص خود است، مي‌توان از روش نظريه‌پردازي داده‌بنيان استفاده نمود. به‌جهت سرعت و بالابردن دقت در انجام تحليل از نرم‌افزار مكس‌كيودي‌اي استفاده گرديد. جامعه آماري پژوهش شامل شركا و مديران مؤسسات حسابرسي، مديران سازمان حسابرسي، مديران نهاد‌هاي ناظر بر حرفه حسابرسي و ساير صاحب‌نظران در زمينه كيفيت حسابرسي است. با توجه به هدف پژوهش، از روش نمونه‌گيري گلوله برفي براي مصاحبه عميق استفاده شده است. يافته‌ها: يافته‌ها حاكي از ارائه الگوي يكپارچه و مناسب براي شرايط حاكم بر حرفه حسابرسي ايران است. اين الگو شامل شرايط علي، عوامل مداخله‌گر، شرايط زمينه‌اي و راهبردهاي مربوط به رفتار ناكارآمد حسابرسي و پيامدهاي آن است. نتيجه‌گيري: مطابق نتايج پژوهش، شرايط علي اثرگذار بر رفتار ناكارآمد حسابرسي عبارت بودند از: اخلاق حرفه‌اي شركا و مديران مسئول، دانش و تجربه شركا و مديران مسئول و برنامه‌ريزي، نظارت و سرپرستي. شرايط مداخله‌گر عبارت بودند از: پاسخ‌خواهي اثربخش از حسابرسان، كنترل كيفيت جامعه، تناسب بازار كار، فشار اقتصادي، ساختاريافتگي مؤسسه، ماندگاري در حرفه و فشار زماني. عوامل زمينه‌اي نيز شامل دولتي يا خصوصي بودن اقتصاد، فرهنگ مشاركت و توسعه يافتگي حرفه حسابرسي بودند.