ارائه مدلي براي شناسايي عوامل مؤثر بر تقاضا براي حسابرسي دادگاهي

هدف: هدف اين پژوهش معرفي حوزه جديدي از حسابداري و حسابرسي به نام حسابرسي دادگاهي است تا عوامل مؤثر بر تقاضا براي استفاده ازخدمات حسابرسان دادگاهي را شناسايي و ضمن ارائه مدلي براي آن به تبيين جايگاه اين حرفه در اجتماع بپردازد. روش: در اين پژوهش در گام نخست با بهره‌گيري از مقالات مختلف و نظرات خبرگان 120 عامل مؤثر بر تقاضا براي حسابرسي دادگاهي شناسايي و با استفاده از نظر 18 نفر از خبرگان عوامل مؤثر به روش دلفي غربال و 40 عامل تأييد گرديد. در گام دوم پژوهش، 38 عامل با استفاده از روش كمي آنتروپي شانون تأييد و پرسشنامه پژوهش بر اساس فرمول كوكران بين 369 نفر از كارشناسان رسمي دادگستري شاغل در استان تهران به عنوان نمونه آماري توزيع گرديد. در نهايت عوامل مؤثر با استفاده از روش معادلات ساختاري اولويت‌بندي گرديد. يافته‎ها: در اين پژوهش عوامل مؤثر بر تقاضا براي حسابرسي دادگاهي به 2 دسته دروني و بيروني طبقه‌بندي شده است. عوامل دروني شامل ويژگي‌هاي مالي و معاملاتي، ويژگي‌هاي مديريت و فردي، ويژگي سيستم‌هاي اطلاعاتي و حسابداري، ويژگي‌هاي رفتاري و اخلاقي، ويژگي‌هاي ساختاري و ويژگي‌هاي اقتصادي و عوامل بيروني نيز شامل عوامل قانوني و نظارتي، عوامل سياسي، اقتصادي، فرهنگي، عوامل مرتبط با حسابرسان مستقل و عوامل مربوط به مراجع قضايي است. نتيجه‎گيري: نتايج پژوهش نشان مي‌دهد از بين عوامل مؤثر بر تقاضا براي حسابرسي دادگاهي، عوامل دروني نسبت به عوامل بيروني از درجه اهميت بالاتري برخوردار است. نتايج اين پژوهش كمك شاياني به شناسايي گلوگاه‌هاي تقلب و فساد نموده و نقش مهمي در ارتقاي جايگاه حسابرسي دادگاهي در اجتماع ايفا مي‌نمايد.