طراحي مدل كاركرد استعاره حسابداري گفتمان: نظريه داده ‌بنياد و تحليل ماتريس تفسيري فازي (FISM)

هدف: هدف پژوهش طراحي مدل كاركرد استعاره‌ حسابداري گفتمان براساس نظريه داده‌بنياد و تحليل ماتريس تفسيري فازي بود.روش: روش شناسي اين پژوهش آميخته بود كه در بخش كيفي از تحليل گرندد تئوري براساس رويكرد گليزر جهت تدوين مدل و در بخش كمي از تحليل تفسيري ساختاري فازي استفاده شد. در واقع هدف از انجام تحليل در بخش كيفي ارائه ي مدل و در بخش كمي، تعيين تأثيرگذارترين مؤلفه‌ي شناسايي شده در تحليل داده بنياد بود. جامعه هدف در بخش كيفي ۱۲ نفر از متخصصان دانشگاهي بودند كه چه به لحاظ علمي و چه به لحاظ تجربي، خبره تلقي مي‌شدند. فرآيند انتخاب افراد شيوه‌ نمونه‌گيري نظري براساس دانش تجربي در حرفه حسابرسي بود. اما جامعه هدف در بخش كمي ۲۵ نفر از مديران بخش حسابداري شركت‌هاي بازار سرمايه بودند كه براساس تجربه‌هاي كاري و سطح دانش فني و تخصصي از طريق نمونه گيري غيراحتمال انتخاب شدند. باتوجه به ماهيت تحليل ماتريس تفسيري فازي كه بر تعداد مشاركت‌كنندگان محدود در انجام پژوهش تاكيد دارد، اين تعداد از مشاركت‌كنندگان مورد تأييد بود.يافته‌ها: نتايج پژوهش در بخش كيفي از وجود ۳ مقوله، ۶ مؤلفه و ۳۶ كد مفهومي حكايت دارد كه كاركرد استعاره‌ گفتمان در حسابداري را در قالب يك مدل پكپارچه ۶ ضلعي بسترسازي نموده است. همچنين نتايج در بخش كمي از اولويت‌بندي مؤلفه‌هاي حسابداري گفتمان در ۵ سطح از مدل ماتريسي حكايت دارد كه سطح پنجم تأثيرگذارترين مؤلفه و در سطح اول كم اثرگذارترين مؤلفه‌هاي مرتبط با هريك از مقوله‌هاي پژوهش تفكيك شدند.نتيجه‌گيري: لذا مشخص شد، مؤلفه‌ كاركرد هنجارسازي اعتماد به دانش حسابداري « X1» به عنوان معيار مقوله‌ي سازوكار فرهنگي حسابداري گفتمان به استفاده‌كنندگان تأثيرگذارترين مؤلفه‌ي حسابداري گفتمان است.