بررسي سناريوهاي محتمل ظهور جهانشهراسلامي با رويكرد آينده‌نگاري (نمونۀ موردي: شهر اصفهان )

شهر اصفهان با توجه به سوابق تاريخي و توانايي‌هاي طبيعي و سياسي و اقتصادي و موقعيت راهبردي آن در كشور و منطقۀ خاورميانه، از نظر نگارندگان بيش از كلان‌شهرهاي كشور، قابليت تبديل‌شدن به جهانشهر اسلامي را دارد؛ اما با توجه به چالش‌هاي اقتصادي و سياسي در سال‌هاي اخير، به‌ويژه تحريم‌ها و ركودهاي اقتصادي اخير، اين فرصت‌ها را با مخاطراتي مواجه كرده است كه در اين تحقيق سناريوهايي محتمل (طلايي، ايستا و فاجعه) را به‌عنوان جهانشهر اسلامي بررسي مي‌كند. پژوهش مورد نظر از لحاظ هدف، كاربردي و با توجه به مؤلفه‌هاي مورد ‌‌بررسي، رويكرد حاكم بر آن روش توصيفي-تحليلي است و از تكنيك پويش محيطي و دلفي براي شناسايي متغير‌‌ها و شاخص‌‌ها استفاده ‌شده است. براساس منابع به‌دست‌آمده و نظر كارشناسان از متغير شهر جهاني و شهر اسلامي، 51 متغير به‌منظور شناسايي شهر جهاني اسلامي به‌دست آمد. متغيرهاي شناسايي‌شده براساس سطح تأثيرگذاري دسته‌بندي و در نرم‌افزار ميك‌مك درجهت محاسبات ماتريس تحليل اثرات متقاطع جاي‌گذاري شد. براين‌اساس، 16 متغير شامل ميزان رشد توليد ناخالص داخلي، پويايي بازار شهري، تنوع و رقابت‌پذيري قيمت كالاها، ميزباني شركت‌هاي بزرگ بين‌المللي (500 شركت برتر جهاني)، ميزان جمعيت شهري، تعداد پروازهاي مستقيم بين‌المللي، تعداد هتل‌هاي بزرگ، تعداد بازديدكنندگان خارجي، تنوع توليد انرژي، ظرفيت جاذبۀ سايت‌هاي گردشگري، واقع‌شدن در مسيرهاي اصلي حمل‌ونقلي، دخالت كم دولت در بازار و انجام امور نظارتي بر بازار، استقرار بانك‌‌هاي بين‌المللي، وجود بورس‌هاي بين‌المللي، تعداد دانشگاه‌هاي برتر و ميزان سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي (FDI) به‌عنوان پيشران‌‌هاي كليدي مؤثر بر تبديل اصفهان به يك شهر جهاني به‌دست آمدند. از تحليل اين 16 متغير، 3 سناريو براي 10 سال آيندۀ جهانشهر اصفهان پيش‌بيني شد.