تغييرات جمعيت و توزيع فضايي سنك بذرخوار كلزا Nysius cymoides ( Hem., Lygaeidae) در شهرستان كرمانشاه

سنك بذرخوار كلزا، Nysius cymoides (Spinola) (Hem., Lygaeida) ، حشرهاي پلي فاژ و داراي پراكنش جهاني است و در حال حاضر به عنوان مهمترين آفت در مزارع كلزا استان كرمانشاه باعث خسارت مي شود. در مطالعه حاضر تغييرات جمعيت و توزيع فضايي آفت در مزارع كلزا استان كرمانشاه طي سالهاي 1399 و 1400 مورد بررسي قرار گرفت. نمونه برداري ها از ابتداي فصل رويش كلزا از فروردين ماه تا زمان برداشت در اوايل تير ماه با استفاده از تور حشره گيري انجام شد. هر ده مرتبه تورزدن به عنوان يك واحد نمونه برداري در نظر گرفته شد. در هر هفته دو مرتبه از مزرعه مورد مطالعه نمونه برداري شد و در هر مرتبه 20 نمونه از نقاط مختلف مزرعه جمع آوري گرديد و حشرات جمع آوري شده در هر واحد نمونه برداري در داخل كيسه هاي نايلوني نگهداري و به آزمايشگاه منتقل گرديد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه اولين گروه از جمعيت سنك بذرخوار كلزا در سالهاي 1399 و 1400 به ترتيب در روز هشتم و يازدهم ارديبهشت ماه مشاهده شدند. هم چنين اولين پيك جمعيتي آفت در سالهاي 1399 و 1400 به ترتيب با ميانگين 32 /5 ± 46/25و2/53 ± 56/8 حشره كامل در هر واحد نمونه برداري در پانزدهم ارديبهشت و اول خرداد ماه به دست آمد. دومين زمان اوج جمعيت سنك كلزا در سالهاي 1399 و 1400 به ترتيب با ميانگين 66/31 ±372/22 و 4/58 ± 126/45 حشره كامل در هر واحد نمونه برداري در دوم تير ماه و بيست و نهم خرداد ماه به دست آمد. بيش ترين تراكم جمعيت پوره ها در سالهاي 1399 و 1400 به ترتيب با ميانگين 125/19 ± 1263/50 و3/91 ± 206/00 پوره در هر واحد نمونه برداري در دوم تير ماه به دست آمد. در سال 1399، توزيع فضايي حشرات نر، ماده و كل بالغين سنك بذرخوار كلزا بر اساس روش تيلور از نوع تجمعي و توزيع فضايي مراحل مختلف پورگي، حشرات نر، ماده و بالغ سنك بر اساس روش آيوائو تصادفي بود. در سال 1400 ، توزيع فضايي مراحل پورگي، حشرات ماده و بالغ سنك بر اساس هر دو روش تيلور و آيوائو از نوع تصادفي به دست آمد. اما توزيع فضايي حشرات نر بر اساس روش تيلور و آيوائو به ترتيب از نوع تجمعي و تصادفي بود. به طور كلي نتايج اين مطالعه نشان داد كه حشرات كامل و پوره هاي سنك بذرخوار كلزا داراي دو پيك جمعيتي بودند.