شناسايي عوامل مؤثر برافزايش تاب‌آوري كشاورزان دشت سيستان در مواجهه با خشكسالي

بخش كشاورزي نقش بسزايي در تأمين امنيت غذايي دارد اما وقوع مخاطرات طبيعي همچون خشكسالي در مناطق آسيب‌پذير، تأمين پايدار غذا را با چالشي اساسي مواجه ساخته است. پيش‌بيني‌ها نيز نشانگر افزايش شدت و گسترده خشكسالي در مناطق خشك و نيمه‌خشك ايران است. از اين رو، افزايش تاب‌آوري كشاورزان در برابر خشكسالي‌هاي كنوني و آتي ضروري است. اين امر، نيازمند شناخت جامع و اصولي عوامل اثرگذار بر تاب‌آوري بهره‌برداران نظام كشاورزي است. اين پژوهش كيفي با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر تاب‌آوري كشاورزان دشت سيستان در مواجهه با خشكسالي انجام گرديد. داده‌هاي مورد نياز از طريق نمونه‌گيري هدفمند و انجام مصاحبه‌‎هاي عميق و نيمه‌ساختار يافته با پانل متخصصان و نيز مشاهده و يادداشت‌هاي ميداني گردآوري گرديد. سپس با بهره‌گيري از نظريه بنياني، نسبت به شناسايي عوامل علّي (تغيير اقليم، كاهش منابع آب و كاهش كيفيت خاك)، زمينه‌اي (دانش و آگاهي، روان‌شناختي، اجتماعي-فرهنگي، فناوري اطلاعات و ارتباطات و اكولوژيك) و مداخله‌گر (اقتصادي، نهادي و آموزشي-ترويجي) تأثيرگذار بر تاب‌آوري كشاورزان در مواجهه با خشكسالي مبادرت گرديد. از سوي ديگر، راهبردها (مديريت فني-زراعي، مديريت منابع آب، اقتصادي-معيشتي و قانوني-زيربنايي) و پيامدهاي افزايش تاب‌آوري كشاورزان در برابر خشكسالي نيز مورد واكاوي قرار گرفتند. با توجه به يافته‌هاي پژوهش، توصيه‌هايي براي ارتقاي تاب‌آوري در شرايط خشكسالي ارائه گرديده است.