مدل سازي كيفي مشكلات زنجيره ارزش محصولات گلخانه اي در استان زنجان

توسعه گلخانه‌ها، به دليل وجود ظرفيت ها و پتانسيل هاي مناسب، همواره جزو برنامه‌هاي اولويت دار سازمان جهاد كشاورزي استان زنجان بوده است. اين در حالي است كه در عمل روند توسعه گلخانه ها در استان بسيار كند پيش رفته است. با توجه به اهميت اين مسئله، اين پژوهش با هدف «مدل سازي كيفي مشكلات زنجيره ارزش محصولات گلخانه اي در استان زنجان» انجام گرفت. مشاركت كنندگان در اين پژوهش خبرگان و مطلعان كليدي در استان زنجان بودند كه تعداد مناسبي از آن‌ها با استفاده از روش نمونه گيري هدفمند به شيوه گلوله برفي انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌ها از مصاحبه هاي نيمه ساختارمند انفرادي و گروهي استفاده شد و مصاحبه ها تا رسيدن به اشباع داده (پس از انجام 54 مصاحبه) ادامه يافت. داده هاي گردآوري شده در نرم افزار مكس كيودا با استفاده از تحليل محتواي كيفي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. به منظور اطمينان از اعتبار داده ‏هاي به دست آمده از مصاحبه ها و دقيق بودن يافته‏ ها به بررسي اعتبارپذيري، تأييدپذيري و انتقال‏ پذيري داده ها پرداخته شد. با توجه به يافته هاي پژوهش، مشكلات زنجيره ارزش محصولات گلخانه اي در استان زنجان در قالب دو دسته مشكلات مرتبط با «حلقه هاي زنجيره ارزش پورتر» (شامل 38 نشانه) و مشكلات مرتبط با «زمينه زنجيره ارزش پورتر» (شامل 30 نشانه) قرار گرفتند. بر اين اساس، اصلي ترين مشكلات توليد محصولات گلخانه اي در ارتباط با حلقه هاي مختلف زنجيره ارزش پورتر مربوط به سه حلقه «توليد» (30/4 درصد)، «فعاليت هاي پشتيبان» (26/2 درصد) و «تأمين نهاده» (18/7 درصد) مي باشند. همچنين، برحسب زمينه زنجيره ارزش پورتر نيز «مشكلات مديريتي و ساختاري» (30/5 درصد)، «مشكلات اداري و ديوان سالارانه» (23/2 درصد) و «مشكلات مالي و اقتصادي» (14/1 درصد)، عمده ترين مشكلات توليد محصولات گلخانه اي در استان زنجان به شمار مي آمدند.