نقش اقتصاد خلاق در كارآفريني و درآمدزايي كتابخانه‌‌هاي عمومي: مرور نظام‌‌مند

هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعۀ اقتصاد خلاق، كارآفرين و درآمدزايي در كتابخانه‌هاي عمومي از منظر پژوهشگران حوزۀ كتابخانه و كتابداري به‌منظور تعيين اولويت‌‌هاي كاربست اقتصاد خلاق در مديريت كتابخانه‌‌هاي عمومي كشور است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعۀ نظام‌‌مند و جامعۀ آماري آن شامل كليۀ پژوهش‌‌هاي انجام‌شده در زمينۀ اقتصاد خلاق، كارآفريني و درآمدزايي در كتابخانه‌‌هاي عمومي بود كه طي 30 سال گذشته توسط پژوهشگران در پايگاه‌‌هاي علمي گوگل اسكالر، ليزا، ساينس دايركت، امرالد، علم‌‌نت، مگيران، نورمگز و پايگاه استنادي جهان اسلام منتشر شده‌‌ بودند. اين مطالعه در سه گام اصلي طراحي و انجام شد و شامل طرح پرسش‌هاي اصلي پژوهش و تدوين شيوه‌نامۀ اجراي آن، جست‌وجوي مقالات و غربالگري آنها و در نهايت تفسير و گزارش نهايي بود. يافته‌‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد از مجموع 60 پژوهش مطالعه‌شده، 40 درصد پژوهش‌هاي فارسي و 60 درصد پژوهش‌هاي غيرفارسي بودند. تعداد 43.3 درصد پژوهش‌‌ها به موضوع كارآفريني و 18.3 درصد به موضوع درآمدزايي اشاره داشتند كه نشان از نسبت بيش‌از 2 برابري موضوع كارآفريني به موضوع درآمدزايي داشت. از كارآفريني و درآمدزايي در پژوهش‌هاي مطالعه‌شده به‌عنوان فرصت‌‌هاي جديد براي تقويت حفط ارزش‌‌هاي خدمات عمومي ياد شده‌است. 21.6 درصد از پژوهش‌ها به موانع قانوني و اصول اخلاقي حرفه‌‌اي به‌عنوان بزرگ‌ترين چالش رويكرد اقتصاد خلاق در كتابخانه‌‌هاي عمومي اشاره داشتند كه شايد اقتصاد خلاق مأموريت‌هاي اصولي خدمات رايگان كتابخانه‌هاي عمومي را تحت‌تأثير قرار دهند. نكته‌اي كه در پژوهش‌هاي مطالعه‌شده بر آن تأكيد شده است عدم آشنايي كافي كتابداران با مهارت‌هاي درآمدزايي و بازاريابي محصولات بود كه ضرورت برگزاري كارگاه‌ها و آموزش‌هاي كوتاه‌مدت را الزامي مي‌سازد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر اقتصاد خلاق را فرصتي مغتنم براي مديران كتابخانه‌‌هاي عمومي مي‌داند. مديران با بهره‌مندي از امكانات موجود در كتابخانه‌ها مي‌توانند با كسب درآمد خلاقانه، ضمن افزايش كيفيت خدمات عمومي، گام‌به‌گام از وابستگي بودجۀ سازماني بكاهند و در مسير پايداري منابع و جبران كسري بودجه حركت كنند.