شناسايي و رتبه‌بندي عناصر متني و پيرامتني مهم در بازيابي داستان

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسايي و اولويت‌بندي عناصر متني و پيرامتني مهم در بازيابي داستان از ديدگاه خواننده است تا بر اساس آن مناسب‌ترين نقاط دسترسي براي خواننده فراهم شود و دسترسي به منابع داستاني متناسب با نياز خواننده بهبود يابد. روش: پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف كاربردي و از نظرِ رويكرد از نوع تركيبي بوده و با راهبرد متوالي اكتشافي انجام گرفت. مرحلۀ اول از طريق مصاحبۀ نيمه‌ساخت‌يافتۀ فردي با 14 نفر از خوانندگان داستان انجام گرفت و داده‌هاي گردآوري شده با روش تحليل مضمون كدگذاري و تحليل شد. در ادامه، براي رتبه‌بندي عناصر شناسايي‌شده در مرحلۀ اول، پرسش‌نامه مقايسۀ زوجي در اختيار 12 نفر از متخصصان حوزۀ ادبيات داستاني قرار گرفت و پس از گردآوري داده‌ها از روش تحليل سلسله‌مراتبي براي تحليل استفاده شد. يافته‌ها: بر اساس تحليل مضمون مصاحبه‌هاي انجام‌گرفته در مرحلۀ اول پژوهش، 24 عنصر متني و پيرامتني در قالب 6 مضمون اصلي استخراج شد. در ادامه، بر اساس نظر خبرگان، 19 عنصر از عناصر استخراج‌شده به‌عنوان عناصر متني و پيرامتني مهم در بازيابي داستان شناسايي شدند كه مي‌توانند در درك، ارزيابي، تصميم‌گيري و انتخاب داستان تأثير داشته و به جست‌وجوگران در بازيابي كتاب‌هاي داستاني مرتبط كمك كنند. اصالت/ارزش: استفاده از عناصر متني و پيرامتني براي غني‌تر كردن ابرداده‌هاي فهرست‌هاي كتابخانه‌ها و نيز به كار بردن آن‌ها به‌عنوان نقاط دسترسي در نظام‌هاي جست‌وجو و بازيابي اطلاعات موجب توسعه و بهبود اين نظام‌ها و افزايش كارايي آن‌ها در بازيابي منابع داستاني متناسب با نياز خوانندگان مي‌شود.