سهام عدالت و كيفيت سود: ديدگاه اقتصاد سياسي

اقتصادسياسي، علمي اجتماعي است كه به بررسي تعامل پوياي بين نيروهاي بازار و دولت مي‌پردازد و چگونگي تأثيرات تنش و تضاد بين اين دو را برجامعه بررسي مي‌كند. نفوذ قدرت‌هاي سياسي بر عملكرد شركت‌ها مؤثر است و مديران شركت‌هاي كه در كانون توجه سياسي قرار دارند، اين انگيزه را پيدا مي‌كنند تا از روش‌هاي حسابداري اقتباس كنند كه از طريق آن بتوانند سود را مديريت كنند. براساس طرح سهام عدالت، دولت موظف است سهام شركت‌هاي سودده دولتي را بين مردم توزيع كند؛ و ممكن است اين شركت‌ها با‌استفاده از نفوذ سياسي، سود خود را مديريت كنند و بنابراين مطالعه اثر اين نفوذ بر كيفيت سود اهميت خواهد داشت. از اين‌رو اين پژوهش به بررسي ارتباط بين سهام عدالت و كيفيت سود با تأكيد بر ديدگاه اقتصاد سياسي در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. نمونه آماري پژوهش شامل 130 شركت طي سال‌هاي 1391 لغايت 1396 مي‌باشد و براي آزمون ارتباط بين متغيرهاي از مدل‌ رگرسيون چندمتغيره خطي استفاده‌شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه وجود سهام عدالت در ساختار مالكيت بر كيفيت سود تأثير منفي معناداري دارد. چراكه در كشورهاي در حال توسعه، نظام اقتصادي، به‌طور غالب مبتني بر روابط و نفوذ حاكميت است و به اين دليل توسط دولت و نهادهاي وابسته به آن كنترل و حمايت مي‌شود؛ لذا مي‌توان بيان داشت نفوذ حاكميت و مديريت سياسي در شركت‌ها مي‌تواند كيفيت سود آن‌ها را كاهش دهد. از اين‌رو، نتايج پژوهش كاربرد نظريه اقتصاد سياسي درخصوص اتخاذ سياست‌هاي كلان اقتصادي (سهام عدالت) و تأثيرش بر كيفيت سود را تأييد مي‌نمايد.