مكان‌يابي نقاط كم ريسك براي احداث اردوگاه‌ها و مراكز خدمات درماني پيش از وقوع زلزله با استفاده از روش تصميم گيري چندمعياره COCOSO مطالعه موردي: رودبار گيلان

زمينه و هدف: امروزه با توجه به افزايش جمعيت و تغييرات آب‌وهوايي، احتمال وقوع سوانح طبيعي مانند سيل و زلزله رو به افزايش است. لذا لزوم برنامه‌ريزي مناسب براي كاهش تلفات جاني و مالي، بيش‌ از پيش احساس مي‌شود. مكان‌يابي اردوگاه‌ها و مراكز خدمات درماني يكي از اقداماتي است كه بايد براي مقابله با شرايط وقوع سانحه لحاظ نمود. در اين تحقيق، موضوع مكان‌يابي اردوگاه‌ها و مراكز خدمات درماني بررسي‌ شده است. با توجه به پيشينه تاريخي شهر رودبار در وقوع زلزله بزرگ و موقعيت مكاني اين شهر روي گسل فعال رودبار، اين شهر براي مطالعه موردي انتخاب‌ شده است. روش: مكان‌ها و معيارهاي مناسبي براي احداث اردوگاه‌ها و مراكز خدمات درماني محله‌ها و مناطق اطراف شهر رودبار در نظر گرفته شدند. براي انتخاب مكان‌هاي كانديد، از پژوهش‌هاي پيشين  و نظر كارشناسان مركز تحقيقات و تاب‌آوري در حوادث و بلاياي هلال‌احمر بهره گرفته شد. علاوه بر اين، براي رتبه‌بندي گزينه‌ها از روش تركيبي سازشي كه از روش‌هاي جديد تصميم‌گيري چندمعياره است، استفاده‌شده است. يافته‌ها: پس از تعيين معيارها و مكان‌هاي كانديد براي احداث مراكز خدمات ‌درماني و اردوگاه‌ها، مكان‌هاي مناسب اولويت‌بندي شدند. بدين شكل كه ابتدا در فاز اول با توجه به جمعيت شهر رودبار، 5 نقطه براي مراكز خدمات درماني انتخاب شدند و سپس در فاز دوم ساير نقاط براي احداث اردوگاه‌ها و با توجه به معيارهاي مناسب يك اردوگاه، مورد اولويت‌بندي مجدد قرار گرفتند. نتايج نشان مي‌داد از بين نقاط كانديد، برخي از مدارس و محوطه باز برخي بيمارستان‌ها (جهت احداث بيمارستان صحرايي) نقاط مناسب‌تري براي احداث مراكز خدمات‌درماني هستند، در حالي‌كه براي احداث اردوگاه‌ها برخي از مدارس و مساجد نقاط مناسب‌تري هستند. نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از رتبه‌بندي نشان مي‌دهند كه معيارهاي عدم قرارگيري روي گسل، وجود زيرساخت مناسب و فاصله از نقاط آسيب‌ديده، معيارهاي مهمي براي انتخاب مركز خدمات درماني هستند. در حالي‌كه معيارهاي عدم قرارگيري روي گسل، وجود زيرساخت مناسب و فاصله از مراكز خدمات درماني معيارهاي لازم براي احداث اردوگاه مي‌باشند.