بررسي انتقادي نظريه گيدنز در باب منشأ و معنابخشي دين، براساس آموزه‌هاي قرآن

گيدنز برخلاف جامعه‌شناسان كلاسيك، منشأ دين را واكنشي به بي‌معنايي دانسته و «معنابخشي» را يكي از مهم‌ترين كاركردهاي دين مي‌داند. وي با بررسي پيامدهاي مدرنيته چنين نتيجه مي‌گيرد كه دين مي‌تواند الهام‌بخش دنياي بهتر در عصر مدرنيته متأخر باشد، مشروط به آنكه تن به گفت‌وگو و بازانديشي بسپارد. نوشتار حاضر اين موضوع را با بهره‌گيري از الگوي تفسير موضوعي با رويكرد «استنطاقي» در تفسير ميان‌رشته‌اي بررسي كرده است. اين نظريه هرچند به لحاظ پاسخگو دانستن دين به سؤالات انسان امروزي، در زمره نظريه‌هاي معنويت‌گرايي ديني و نزديك‌ترين تفسير به تلقي اسلامي دانسته شده، اما به لحاظ مباني، روش و جهت‌گيري كلي، نقص‌هاي اساسي و بنيادين دارد كه برخي از مهم‌ترين آنها عبارتند از: همسان‌سازي هويت اديان گوناگون، مغفول ماندن منشأ الهي براي اديان توحيدي (از جمله اسلام)، نشاندن ريشه دينداري به جاي منشأ دين، نفي سرشت فطري دينداري، تقليل حقيقت دين به امور مادي صرف، توجه به ‌كاركردها به جاي ذات دين، تعميم‌هاي نابجا و تسري نتايج آن بر اديان ديگر (از جمله اسلام)، و تبيين محدود از كاركرد معنابخشي دين.