به‌گزيني مقدماتي ژنوتيپ‌هاي نخود تيپ دسي جهت معرفي ارقام متحمل به سرما براي كشت پاييزه در مناطق سرد

اين پژوهش در سال زراعي 97-1396 در دانشگاه فردوسي مشهد روي 255 ژنوتيپ نخود دسي و يك ژنوتيپ نخود كابلي (سارال) شاهد در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. حداقل دماي تجربه‌شده توسط ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي 12- درجه سلسيوس بود. درصد بقاء 39 ژنوتيپ بين 76 تا 100 درصد، 75 ژنوتيپ بين 51 تا 75 درصد، 61 ژنوتيپ بين 26 تا 50 درصد و 55 ژنوتيپ كمتر از 25 درصد بود و همچنين 10 ژنوتيپ (MCC373، MCC658، MCC755، MCC212، MCC83، MCC864، MCC371 ،MCC756، MCC749 و MCC885) داراي بقايي بالاتر از 90 درصد بودند. در ميان ژنوتيپ‌هاي موردمطالعه 21 ژنوتيپ ارتفاع بوته بيشتر از 50 سانتي‌متر و 47 ژنوتيپ ارتفاع اولين غلاف از سطح خاك بيشتر از 15 سانتي‌متر داشتند. در دامنه‌هاي بقاء با كاهش درصد بقاء عملكرد دانه در واحد سطح كاهش يافت، به‌طوري‌كه متوسط عملكرد دانه در واحد سطح در دامنه بقاي 76 تا 100 درصد با 257 گرم در مترمربع به‌دست آمد كه نسبت به دامنه‌هاي بقاء 50 تا 75، 26 تا 50 و 0 تا 25 درصد به‌ترتيب 24 درصد، 2.5 و 8.6 برابر بيشتر بود. در دامنه‌هاي بقاء 76 تا 100، 51 تا 75 و 26 تا 50 درصد تفاوت چنداني در متوسط شاخص برداشت مشاهده نشد. با توجه به عملكرد بسيار بالا در ژنوتيپ‌هاي متحمل به سرما، كشت پاييزه نخود دسي در اين منطقه امكان‌پذير مي‌باشد.