مطالعه آزمايشگاهي تأثير مشخصات سيال منفذي بر رفتار هسته رسي سدهاي خاكي از منظر ريزساختاري

پيدايش و انحلال نمك‌هاي محلول در مخزن سدهاي خاكي از مسائل مهم در طراحي مخزن سدها است كه مي تواند موجب تغيير رفتار در هسته رسي شود. اين تغييرات رفتاري ممكن است باعث ايجاد خطرات عمده براي سازه سدهاي خاكي شود. از اين رو هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير نمك‌هاي محلول (سيال منفذي) بر رفتار ژئوتكنيكي هسته رسي سدهاي خاكي با نگرش به تغييرات ضريب نفوذپذيري از منظر ريزساختاري است. در اين راستا سيال منفذي سديم كلريد (NaCl) با 8 غلظت مختلف (0، 0/02، 0/04، 0/08، 0/2، 0/4، 0/8 و 1/7 مولار) به خاك موردمطالعه افزوده شده است و مكانيزم تغيير رفتار ژئوتكنيكي هسته رسي تحت تأثير نمك هاي محلول با نگرش به تغييرات حدود اتربرگ (Atterberg Limits)، تغييرات پارامترهاي مقاومتي، تغييرات ضريب نفوذپذيري و بررسي احتمال پديده واگرايي موردبررسي قرار گرفته است. همچنين براي ارزيابي تأثير تغيير مشخصات سيال منفذي بر مشخصات ژئوتكنيكي خاك از منظر ريزساختاري، آزمون ارزيابي پراش پرتو ايكس ((XRD) X-ray Diffraaction) و تصوير ميكروسكوپ الكتروني پويشي (SEM) از نمونه‌ها تهيه و مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفته است. براساس نتايج پژوهش حاضر به‌طوركلي پيدايش و انحلال نمك‌هاي محلول در مخزن سدهاي خاكي هرچند در كوتاه‌مدت ممكن است باعث كاهش 70% ضريب نفوذپذيري شود اما در درازمدت و با تغيير غلظت نمك موجود در مخزن ممكن است ميزان ضريب نفوذپذيري تا 9 برابر افزايش يابد. در حقيقت براساس تصاوير ميكروسكوپ الكتروني پويشي و آناليز پراش اشعه ايكس رسوب بلورهاي نمك، مانند هاليت (Halite) در كوتاه‌مدت موجب كاهش نفوذپذيري مي‌شود. از سوي ديگر تشكيل ساختار مجتمع و شسته شدن بلورهاي نمك هاليت رسوب‌كرده در ساختار موجب افزايش ضريب نفوذپذيري در درازمدت شده است.