بررسي نحوه انتشار مواد آلي فرار از جايگاه‌هاي عرضه سوخت در سطح شهر تبريز

از مهم ترين آلاينده هاي هوا مي توان به تركيبات آلي فرار اشاره كرد كه يكي از منابع انتشار اين آلاينده ها جايگاه هاي عرضه سوخت در سطح شهر مي باشند. در اين مطالعه، ميزان آلاينده هاي آلي فرار در 16 جايگاه سطح شهر تبريز مورد بررسي اوليه قرار گرفت. براي تجزيه و تحليل دقيق تر 4 جايگاه به عنوان نماينده تمامي جايگاه ها انتخاب شد و ارزيابي هاي بيشتر نيز در اين جايگاه ها صورت پذيرفت. اندازه گيري ها در مدت 8 ماه انجام شده، همچنين بازه زماني روز به 4 دوره تقسيم گرديد. نتايج حاصل نشان داد كه غلظت تركيبات آلي فرار در داخل جايگاه هاي عرضه بنزين معمولاً از حد استاندارد بيشتر بوده و ميزان غلظت در نزديك باك خودرو و در منطقه تنفس افراد در حال انجام عمليات سوخت گيري، بسيار بالاتر از حد استاندارد مي باشد. اين ميزان در جايگاه هاي آذربايجان، تعاوني 106، تعاوني 45 و مجيد به ترتيب برابر ppm 10.5، 9.2، 15.1 و 27.7 به دست آمد. همچنين بيش ترين فاصله تأثيرگذاري انتشارات ناشي از جايگاه ها تا حداكثر 50 متري از جايگاه ها مشاهده گرديد. مهم ترين عوامل مؤثر در ميزان انتشار آلاينده ها، ميزان فروش هر جايگاه، همچنين وضعيت ساختماني (بسته بودن فضاي محيط)، تشخيص داده شد. بالاترين غلظت تركيبات آلي فرار در زمان تخليه تانكر انتقال سوخت در مخازن ذخيره جايگاه مشاهده گرديد. براي بررسي توافق داده هاي تجربي با داده هاي آماري از روش طراحي آزمايش (نرم افزار Design Expert) استفاده گرديد. غلظت تركيبات BTEX نسبت به غلظت كل تركيبات آلي فرار و همچنين غلظت ماده سمي بنزن نسبت به غلظت كل تركيبات آلي فرار به ترتيب 71.9 و 24 درصد به دست آمد.