پهنه‌بندي خطر وقوع زمين‌لغزش در منطقه كلور با استفاده از مدل تركيبي قضيه بيز-ANP

شناسايي عوامل مؤثر در وقوع زمين‌لغزش در يك منطقه و پهنه‌بندي خطر آن يكي از اقدامات اساسي جهت دستيابي به راهكارهاي كنترل اين پديده و كاهش مخاطرات محيطي ناشي از آن است. تحقيق حاضر با هدف تعيين عرصه‌هاي حساس نسبت به احتمال خطر وقوع زمين‌لغزش در منطقه كلور (شهرستان خلخال) انجام گرفته است. در اين راستا، 9 عامل مؤثر در رخداد زمين‌لغزش‌هاي منطقه شامل ليتولوژي، ارتفاع، شيب، جهت شيب، كاربري اراضي، گسل، جاده‌سازي، شبكه زهكشي و بارش، شناسايي شدند و مورد استفاده قرار گرفتند. در ادامه، جهت تعيين عرصه‌هاي آسيب‌پذير از مدل تركيبي احتمالات شرطي (قضيه بيز) و فرايند تحليل شبكه‌اي (ANP) بهره گرفته شد. نتايج به دست آمده نشان داد كه پهنه‌هاي با خطر خيلي زياد و زياد به ترتيب حدود 28/69 و 25/40 درصد، پهنه‌هاي با خطر متوسط حدود 21/57 درصد و پهنه‌هاي با خطر كم و خيلي كم نيز به ترتيب 14/21 و 10/13 درصد از منطقه موردمطالعه را شامل مي‌شوند؛ بنابراين، بيش از 54 درصد از منطقه كلور داراي پتانسيل خطر زياد و خيلي زياد وقوع زمين‌لغزش است كه دليل اصلي آن شيب زياد و وجود سازندهاي آهكي مارني است. همچنين، صحت نتايج با بررسي رابطه مساحت پهنه‌هاي خطر و مساحت سطوح لغزشي و R2 بيش از 0/93 در سطح خوبي مورد تأييد قرار گرفت؛ بنابراين، نتايج مدل تركيبي قضيه بيز-ANP براي پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش در اين نوع مناطق مناسب بوده و نقشه حاصل از آن همراه با شرح تفصيلي مي‌تواند به‌عنوان ابزاري ارزشمند در برنامه‌ريزي محيطي و كاهش هزينه‌هاي رخ داد زمين‌لغزش مورد استفاده قرار گيرد.