پيشگيري از جرايم شركتي در پرتو الگوي مديريت فرهنگ سازماني

افزايش نرخ جرايم شركت‌ها و شكست تدابير پيشگيري كيفري به‌منظور كنترل نرخ جرايم اين حوزه، توسل به راهبردهاي پيشگيرانه غيركيفري را در اين حوزه اجتناب‌ناپذير ساخته است. جرم‌شناسي سنّتي در ارائه رهيافت‌هاي پيش‌گيرنده به دو قلمروي پيشگيري وضعي و اجتماعي توجه مي‌كند. با اين حال، اين دو رويكرد در قلمروي پيشگيري از جرايم شركتي با چالش‌هايي مواجه است؛ زيرا از يك‌سو، پيشگيري از جرايم شركتي بايد ناظر بر پيشگيري فعالانه باشد؛ درحالي‌كه رويكرد پيشگيري وضعي منفعلانه مي‌باشد و از سوي ديگر، در جرايم شركتي اين سازمان و شخص حقوقي است كه به مثابه يك موجود زنده و پويا مرتكب جرم مي‌شود؛ حال آنكه پيشگيري اجتماعي نظريه‌اي مي‌باشد كه براي اشخاص حقيقي وضع شده است. به‌همين دليل، گذر از نظريه‌هاي سنتي جرم‌شناسي و توجه به نظريه‌هاي سازماني، الگوهاي پيشگيرانه جامع‌تري در اين حوزه به‌دست مي‌دهد. يكي از نظريه‌هاي مطرح‌شده در رشته مطالعاتي رفتار سازماني، الگوي مديريت فرهنگ سازماني است كه مي‌توان آن را در قالب يك الگوي پيش‌گيرنده غيركيفري معرفي كرد. براساس يافته‌هاي اين پژوهش، الگوي مديريت فرهنگ سازماني، مدلي فرايندمحور مي‌باشد كه در مرحله ابتدايي، فرهنگ جرم‌زا را شناسايي مي‌كند. سپس، تصويرسازي مطلوب سازماني كه همان فرهنگ قانون‌مندي است، براساس رويكردهاي اخلاق سازماني تعريف و شكاف ميان فرهنگ مطلوب و فرهنگ موجود بررسي مي‌شود. در نهايت برنامه‌هاي تغيير فرهنگ اتخاذ و اجرايي مي‌شود تا فرهنگ مطلوب/ قانون‌مند محقق شود.