تحليل رابطه رياضي با حقوق: با تمركز بر منابع حق و تكليف و نظريه عدالت

حقوق را مي‌توان مجموعه قواعد تنظيم عادلانه رفتار و روابط اشخاص، همراه با ضمانت اجرا دانست. هم‌زمان با پيدايش و توسعه حقوق، رياضيات، از راه‌هاي گوناگون با آن رابطه داشته است. ساده‌ترين و پُركاربردترين سطح رابطه رياضي با حقوق، قلمرويي است كه از علم رياضي براي حل مسائل عملي/ موردي حقوقي و قضائي استفاده مي‌شود. اين سطح از رابطه را نمي‌توان به‌معناي پيدايش يك نظام علمي ميان‌رشته‌اي دانست؛ زيرا كاربرد رياضيات در علوم و در حوزه‌هاي مختلف زندگي بشر، امري رايج است. در زمينه رابطه رياضيات با علم حقوق، هدف پژوهش حاضر، كاوش اين مسأله است كه علم رياضي در منابع حق و تكليف و در دكترين حقوقي داراي چه آثاري مي‌تواند باشد؟ اين پژوهش در گردآوري اطلاعات، به‌صورت كتابخانه‌اي و در تحليل اطلاعات، از تركيبي از منطق حقوقي و روش‌ها و فرمول‌هاي رياضي و از روش‌هاي تحليل آماري بهره جسته است. اثربخشي علم رياضي در منابع حق و تكليف – مانند قانون – را مي‌توان گام اساسي شكل‌گيري علم [رياضي – حقوق] دانست. علم [رياضي – حقوق] با كاوش و تنظيم مستمر اثربخشي علم رياضي در دكترين حقوقي، در روند ارتقاء، گسترش و تعميق قرار مي‌گيرد و از اين طريق، كارايي و اثربخشي منابع حق و تكليف نيز در راستاي تحقق عدالت پويا، در مسير ارتقاء مستمر قرار مي‌گيرد. به اين ترتيب، پژوهش منجربه مقاله حاضر نشان داده است كه علم رياضي قابليت كافي براي تشخيص، تنقيح و تنظيم منابع حق و تكليف و براي توسعه و پيشرفت اصول، قواعد و نظريه‌هاي حقوقي را دارد. پيشنهاد اين مقاله طراحي علم تعامل بين رياضي با حقوق مي‌باشد: [رياضي – حقوق].