بازتاب انديشه شهرياري و مذهب بر سكه‌هاي دوره قاجاريه

سكه به‌عنوان بخشي از هويت جامعه، بازتابي از انديشه و گرايش سياسي و مذهبي شهرياران ايراني است. نوشتار روي سكه‌ها بيشتر در دو مقوله شعائر مذهبي و القاب و عناوين مرتبط با پادشاهي و سلطنت در كانون توجه پادشاهان قرارگرفته است. اين كاركرد در طول دوره قاجاريه به شكل چشمگيري دچار تغيير و دگرگوني شد. گاه شعائر مذهبي روي سكه‌ها فزوني پيدا كرد و گاه عباراتي در معرفي شكوه پادشاهي افزايش يافت. اين پژوهش به روش تطبيقي و پژوهش كتابخانه‌اي به مقايسه و تحليل نوشتار روي سكه‌هاي قاجاريه، به هدف تبيين بازتاب انديشه پادشاهي و مذهب از طريق اين مسكوكات، پرداخته و درصدد پاسخ به اين پرسش است كه سياست شاهان قاجار در توازن نوشتار مذهبي و سياسي روي سكه‌ها چگونه بوده‌است؟ يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه تغييرات نوشتاري روي سكه‌هاي دوره قاجاريه تحت‌تأثير تمايلات شخصي شاهان قاجار، نبود وحدت ميان علما، هويت‌سازي آن‌ها با الهام از شاهان ايران باستان و فن‌آوري جديد و ارتباطات با غرب بوده‌است. نتايج نموداري مشخص نموده كه شعائر مذهبي از ابتدا تا پايان دوره قاجاريه روندي كاهشي و عناوين مرتبط با سلطنت از شكل‌گيري حكومت آن‌ها تا دوره ناصرالدين‌شاه سير صعودي و پس از او روند كاهشي داشته‌است.