زمينه ها و عوامل مؤثر در تقابل اماميه و اشاعره در عصر سلجوقي

اختلاف ميان اماميه با اشاعره و خلفاي عباسي، معلول رسالتي بود كه سلجوقيان به‌عنوان حاميان مذهب سنت و خلافت در برابر تهديدات علويان و شيعيان براي خود قائل بودند. اماميه، خلافت عباسيان را نامشروع مي‌دانست، اشاعره هم خلافت علويان و اقتدار حاكميت شيعه را براي اهل سنت قبول نداشت. عداوت عباسيان با شيعيان، باعث رسميت مذهب اهل سنت و مكتب اشعري شد، مذهب اماميه هم در اين عصر رسميت نيافت. اماميه كه خود را اقليتي در جامعه اكثريت مي‌ديد، راهبردشان براي برون‌رفت از اين بحران، تلاش براي هويت‌يابي، تقابل فكري، رسميت مذهبي و دولت‌گرايي در حوزه سرزميني مشخص بود. انديشه و هدايت اين راهبرد بر عهده بزرگان و انديشمندان اين عصر بود. مجموعه اين عوامل، باعث واگرايي و تضاد انديشه گفتماني اماميه و اشاعره شد و دو جريان از شيوه‌هاي نظري و عمليات فيزيكي در تقابل استفاده كردند. اين تحقيق با روش تاريخي مبتني بر رويكرد توصيفي- تحليلي مي كوشد به اين پرسش پاسخ دهد كه: زمينه‌ها و عوامل مؤثر در تقابل اماميه و اشاعره در عصر سلجوقي چه بوده است؟ يافته‌هاي تحقيق نشان‌مي‌دهد كه زمينه‌هاي تاريخي، اعتقادي و عوامل سياسي و اجتماعي عمده‌ترين اختلافات اماميه با اشاعره و خلفاي عباسي بودند كه باعث سقوط آل‌بويه، ظهور سلجوقيان و تشديد نزاع‌هاي رايج كلامي و مذهبي در اين عصر گرديد.