ارزيابي ريسك بهداشتي ناشي از فلزات سنگين و نيترات در باميه گلخانه‌اي شهرستان كرمانشاه

زمينه و هدف: با توجه به اهميت مصرف باميه، كنترل غلظت فلزات سنگين در مواد غذايي براي اطمينان از ايمني سلامت فرد ضروري است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي غلظت فلزات سنگين و نيترات در باميه‌ گلخانه‌اي يكي از گلخانه‌هاي شهرستان كرمانشاه انجام شد.   مواد و روش‌‌ها: نمونه‌برداري از گلخانه‌‌ كشت باميه شهرستان كرمانشاه و طي سه مرحله با فاصله زماني 2 هفته‌‌اي و در مجموع با 9 نمونه انجام گرفت. غلظت فلزات سنگين با طيف‎‌سنج جذب اتمي و ميزان نيترات با دستگاه اسپكتروفتومتر در طول موج 410 نانومتر اندازه‌گيري شدند. براي ارزيابي خطر مصرف سبزيجات براي سلامت انسان از شاخص ريسك بهداشتي بيماري‌هاي غيرسرطاني استفاده گرديد.يافته‌ها: تفاوت معني‌داري بين سه تاريخ برداشت باميه با غلظت نيكل، مس، روي، آهن، كادميوم، سرب و نيترات مشاهده شد و با افزايش ميزان رشد گياه و تعداد برداشت، غلظت فلزات سنگين مورد مطالعه و نيترات كاهش يافت. بيش‌ترين ميزان نيكل (1.386 ميلي‌گرم بر كيلوگرم)، مس (16.393 ميلي‌گرم بر كيلوگرم)، روي (54.500 ميلي‌گرم بر كيلوگرم)، سرب (1.880 ميلي‌گرم بر كيلوگرم)، آهن (105.887 ميلي‌گرم بر كيلوگرم)، كادميوم (0.0710 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) و نيترات (31.000 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) در برداشت اول مشاهده گرديد. غلظت تمام فلزات سنگين مورد مطالعه به‌جز سرب، كم‌تر از حد استاندارد سازمان جهاني بهداشت بود. شاخص ريسك بهداشتي براي بيماري‌هاي غيرسرطاني براي فلزات مورد مطالعه و نيترات كم‌تر از 1 بود.نتيجه‌گيري: هيچ نگراني در مورد بيماري‌هاي غيرسرطاني و خطر سرطان‌زايي مصرف فلزات سنگين در باميه وجود ندارد. بنابراين براي مديريت بهينه و جلوگيري از آلودگي بيشتر، مطالعه منشأ و تعيين مقادير فلزات سنگين براي آلودگي احتمالي مواد غذايي از خاك، آب و گردوغبار منطقه توصيه مي‌شود.