ارزيابي آلودگي فلزات سنگين در رسوبات سطحي رودخانه مهابادچاي

زمينه و هدف: رسوبات رودخانه‌اي يكي از شناساگرهاي زيست‌محيطي بسيار مهم براي تعيين ميزان آلودگي در بوم‌سازگان هستند. هدف از انجام اين پژوهش، بررسي كيفيت رسوبات رودخانه مهاباد در استان آذربايجان‌غربي است.مواد و روش‌ها: بدين منظور 15 نمونه رسوبات سطحي (از عمق 20-0 سانتي‌متري) رودخانه برداشت شد. خصوصيات فيزيكي و شيميايي رسوبات شامل: بافت، مواد آلي، مواد خنثي‌شونده، هدايت الكتريكي، pH، مقدار كل فلزات سنگين اندازه‌گيري شد. همبستگي بين خصوصيات فيزيكي و شيميايي رسوبات با فلزات سنگين، با استفاده از آزمون همبستگي پيرسون در نرم افزار SPSS انجام شد.يافته‌ها: ميانگين غلظت كل فلزات سنگين آرسنيك، نيكل، روي، كادميوم، سرب، كبالت، كروم و مس به ترتيب 13.29، 63.40، 60.53، 0.47، 0.39، 18.40، 44.47 و 25.93 ميلي‌گرم بر كيلوگرم است. آرسنيك، نيكل و كادميوم مقاديري بالاتر از غلظت استاندارد فلزات سنگين در رسوبات را داشتند. طبق نتايج ضريب همبستگي پيرسون، ظرفيت تبادل كاتيوني، ماده آلي، رس و سيلت بيشترين همبستگي مثبت معني‌دار را با نحوه توزيع فلزات سنگين دارند. از طرف ديگر به غير از مس، كروم و كبالت بقيه عناصر باهم همبستگي مثبت معني‌دار 99 درصد را نشان مي‌دهند. نتايج نشان داد همه عناصر داراي منشأ يكساني هستند/نتيجه‌گيري: با توجه با تفكيك نمونه‌هاي بالادست و پايين‌دست مي‌توان گفت غلظت عناصر در بالادست ناشي از عوامل طبيعي بوده و در پايين‌دست با افزايش فعاليت‌هاي انساني، آلايندگي فلزات سنگين بيشتر شده است.