تحليل مفهوم، كاركرد و اثربخشي پايش‌گران غيرمستقيم اطلاعات مالي در بازار سرمايه(مطالعه تطبيقي در حقوق ايران و آمريكا)

جريان اطلاعات صحيح و قابل اعتماد نقش بسيار حياتي در ارتقاي شفافيت، كارايي بازار و حمايت از سرمايه گذاران ايفا مي كند. اما، تحقق اين مهم تنها از طريق الزام مديران به گزارش دهي مالي ميسر نخواهد‌‌ شد و حاكميت شركتي ناگزير از ايجاد ساز‌و‌كار نظارت بر صحت اطلاعات مندرج در گزارش هاي مالي خواهد بود. بنابراين، در كنار فرايند كنترل داخلي، اشخاصي خارج از ساختار سازماني شركت هاي ناشر براي صحت سنجي اطلاعات افشا‌‌‌ شده طراحي شده اند كه به‌عنوان پايش‌گران اطلاعات مالي شناخته مي شوند. برخي از مصاديق پايش‌گران از اساس براي اجراي كاركردهاي  پايش‌گري در بازار طراحي نشده اند و تنها هنگام اجراي وظايف اصلي خود و به طور ضمني صحت اطلاعات مالي ناشران را تأييد و زمينه جلب اعتماد سرمايه گذاران و تصميم گيري آگاهانه ايشان را فراهم مي كنند. از اين رو، به اين اشخاص، پايش‌گران غيرمستقيم اطلاعات مالي گفته مي شود. تحليل گران اوراق بهادار، متعهدين پذيره نويسي، وكلا و مشاوران حقوقي در اين گروه از پايش‌گران قرارمي گيرند. در اين مقاله، تلاش شده است مفهوم، كاركرد و اثربخشي مصاديق اين نوع از پايش‌گران در حقوق ايران و آمريكا بررسي شود. به اين منظور، اطلاعات به صورت اسنادي و كتابخانه‌اي جمع آوري و سپس به روش تطبيقي، تحليل شده اند. يافته هاي تحليل نشان مي دهد به سبب آنكه اين اشخاص ذاتاً پايش‌گر نيستند، هنگام اجراي وظايف اصلي خود و كاركردهاي پايش‌گري به طور طبيعي در موقعيت هاي متعارضي قرار مي گيرند كه اثربخشي آن‌ها را در تحقق اهداف پايش‌گري كم رنگ مي كند. از اين رو، الزام ايشان به ارائه گواهي مبني بر تضمين صريح صحت اطلاعات يكي از مهم ترين پيشنهادهايي است كه براي ارتقاي اثربخشي و كارايي پايش‌گران غيرمستقيم در اين پژوهش ارائه شده است. با وجود اين، بازار سرمايه بايد براي تضمين بهتر كيفيت اطلاعات مالي، در كنار پايش‌گران غيرمستقيم، به اشخاص حرفه اي ديگري متوسل شود كه از اساس براي اجراي كاركردهاي پايش‌گري در بازار خلق شده اند و به‌عنوان پايش‌گران مستقيم اطلاعات مالي شناخته مي شوند.