اثر فاكتورهاي دما، pH و زمان بر پايداري و فعاليت آنتي‌‌اكسيداني آستاگزانتين استخراج‌‌شده از ميكروجلبك هماتوكوكوس (Haematococcus pluvialis)

يكي از فاكتورهاي مهم در استفاده از رنگدانه‌‌هاي طبيعي در مواد غذايي مختلف، پايداري و حفظ خاصيت آنتي‌‌اكسيداني آن‌‌ها تحت شرايط توليد و نگهداري است. آستاگزانتين يكي از اين رنگدانه‌‌هاي طبيعي است كه ريزجلبك‌ها يكي از منابع آن محسوب مي‌شوند. در تحقيق حاضر، پس از استخراج آستاگزانتين از جلبك هماتوكوكوس (Haematococcus pluvialis) به روش تركيبي (HCL-استون)، اثر پارامترهاي دما، pH و زمان بر پايداري و فعاليت آنتي‌‌اكسيداني (فعاليت مهار راديكال آزاد DPPH و قدرت كاهندگي يون فريك) آن مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اثر فاكتور‌هاي دما، pH و زمان هر يك به تنهايي و اثرات متقابل بين زمان و دما معني‌‌دار است (0.05 p). اما با اين وجود، تاثيرات متقابل pH با زمان، pH با دما و تأثير متقابل سه فاكتور با يكديگر بر غلظت و پايداري آستاگزانين معني‌‌دار نبود (0.05 p). مطابق يافته‌‌ها، فعاليت آنتي‌‌اكسيداني و پايداري رنگدانه در دماي 4 درجه سانتي‌‌گراد بيشتر از 20 درجه سانتي‌‌گراد بود و با طولاني‌‌شدن زمان نگهداري، خواص مذكور كاهش يافته‌‌اند. تغييرات pH، تأثير چنداني بر ويژگي رنگدانه نداشته است، هر چند كه نتايج در 5.5=pH به طور نسبي بهتر از 4.5=pH بود. در بين تيمارهاي مورد بررسي، فعاليت مهار راديكال آزاد DPPH و نيز قدرت كاهندگي رنگدانه مستخرج به‌ترتيب 93.11-45.5 درصد و جذب 0.81-0.31 در طول موج 700 نانومتر متغير بودند. همين خاصيت، امكان استفاده از اين رنگدانه را در فرآورده‌‌هاي غذايي به عنوان آنتي‌‌اكسيدان مهيا مي‌‌كند. اما با توجه به پايداري پايين رنگدانه در دماي بالاتر، استفاده از راهكارهاي مختلف نظير پوشش‌‌دار‌‌كردن رنگدانه، جهت استفاده در مواد غذايي واجد تيمار حرارتي، پيشنهاد مي‌‌گردد.