بررسي ارتباط بين شاخص‌هاي استرس و استرين گرمايي با بهره‌وري نيروي انساني در كارگران يك نيروگاه بخار

مقدمه: استرس گرمايي شغلي بيش از حد، اثرات عميقي بر واكنش هاي فيزيولوژيك دارد كه باعث صدمات شغلي، تلفات و افت بهره وري مي شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي ارتباط بين شاخص هاي استرس و استرين گرمايي با بهره وري نيروي انساني در كارگران يك نيروگاه بخار بود.روش ها: اين مطالعه توصيفي- مقطعي، بر روي 104 نفر از كارگران يك نيروگاه بخار در فصل تابستان انجام شد. به منظور اندازه گيري استرس و استرين گرمايي، به ترتيب از دو شاخص دماي تر گويسان (Wet Bulb Globe Temperature يا WBGT) و شاخص نمره استرين گرمايي (Heat Stress Score Index يا HSSI) استفاده گرديد. ميزان بهره وري نيروي انساني هم به وسيله مقياس 26 سؤالي Hersey و Goldsmith اندازه گيري شد. داده ها با استفاده از آزمون ANOVA و ضريب همبستگي Pearson مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: بر اساس نتايج آزمون ANOVA، تفاوت معني داري در WBGT در سه ارتفاع سر، كمر و قوزك پا وجود نداشت. بيشترين مقدار شاخص WBGT مربوط به واحد بويلر طبقه 4 با ميانگين 5/6±27/3 و كمترين مقدار مربوط به واحد اداري با ميانگين 3/5±16/9 بود. بيشترين نمره شاخص HSSI به واحد بويلر طبقه 3 با ميانگين 0/4±27/2 و كمينه آن به تأسيسات كارگاهي با ميانگين 3/0± 12/0 اختصاص داشت. ميزان بهره وري در واحد جوشكاري داراي بيشترين مقدار (25/9 ±97/0) و در واحد بويلر داراي كمترين مقدار (2/8 ±28/5) بود. مطابق با نتايج آزمون ANOVA، اختلاف معني داري در مقادير شاخص هاي WBGT، HSSI و خرده مقياس هاي بهره وري در واحدهاي مختلف مشاهده گرديد (0/05 P). تحليل ضريب همبستگي Pearson نشان داد كه بين بهره وري و خرده مقياس هاي آن با مقدار استرس و استرين گرمايي ارتباط معكوس و معني داري وجود داشت (0/05 P).نتيجه گيري: بين بهره وري، استرس و استرين گرمايي رابطه منفي وجود دارد. بنابراين، براي محافظت از سلامت و بهره وري كارگران، اقدامات پيشگيرانه اي شامل نسبت مناسب استراحت- كار، ساعت كاري كم، جايگزيني مايعات و كنترل هاي مهندسي مانند استفاده از روش هاي خنك كننده كارامد مانند تهويه مطبوع، فن يا پوشيدن لباس خنك كننده بايد لحاظ شود.