رابطه ساده و الگوهاي نهفته ارتباط بين تصميم‌گيري منطقي و شهودي با كاركرد شخصيت و رفتار تكانشي، پرخطر و خود مخرب

مقدمه: با توجه به اهميت شناسايي و درك عميق عوامل تأثيرگذار بر رفتارهاي پرخطر و عملكرد واقعي زندگي روزمره، پژوهش حاضر با هدف بررسي رابطه ساده و الگوهاي نهفته ارتباط بين تصميم ‌گيري منطقي و شهودي با كاركرد شخصيت و رفتار تكانشي، پرخطر و خود مخرب انجام شد. روش كار: در يك مطالعه همبستگي كه به صورت مقطعي اجرا شد، 428 فرد بزرگسال از جمعيت غير باليني ايران انتخاب و با استفاده از پرسشنامه رفتار پرخطر، تكانشي و خود مخرب، مقياس سبك تصميم‌ گيري منطقي و شهودي و فرم كوتاه شاخص‌هاي شدت مشكلات شخصيتي مورد سنجش قرار گرفتند. داده‌ها با به‌ كارگيري آزمون‌هاي همبستگي، تحليل عاملي تأييدي و تحليل نيمرخ نهفته مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: سبك تصميم‌ گيري شهودي با پرخاشگري، رفتار جنسي پرخطر، صدمه به خود و اعمال مجرمانه داراي همبستگي معنادار مثبت (0.12=r تا 0.17=r) بود. بين سبك تصميم‌ گيري شهودي و تمام حوزه ‌هاي عملكرد شخصيت (خودكنترلي، انسجام هويت، مسئوليت ‌پذيري، قابليت رابطه‌اي و انطباق اجتماعي) رابطه معنادار منفي (0.19-=r تا 0.32-=r) وجود داشت. تحليل الگوهاي نهفته ارتباط بين سبك‌هاي تصميم‌ گيري و كاركرد شخصيت به استخراج سه نيمرخ منجر شد، يكي از نيمرخ‌ها با تصميم‌ گيري شهودي و كاركرد پايين شخصيت و يكي ديگر از آنها با تصميم ‌گيري منطقي و كاركرد شخصيت بالا هم‌خواني داشت. نتيجه‌ گيري: اگرچه سبك تصميم ‌گيري با ميزان مبادرت به تعدادي از رفتارهاي پرخطر ارتباط دارد، اما ارتباط سبك‌هاي تصميم‌ گيري با عملكرد واقعي روزمره در حوزه‌هاي خودكنترلي، انسجام هويت، مسئوليت ‌پذيري، قابليت رابطه‌اي و انطباق اجتماعي بيشتر است و آموزش و ترغيب تصميم ‌گيري منطقي مي‌تواند به بهبود عملكرد افراد در اين زمينه‌ها كمك كند.