ارزيابي تاثير سوپر جاذب و پوشش گياهي بر روي بام سبز در اقليم سرد خشك

سابقه و هدف: شهرنشيني در جهان رو به افزايش است و جمعيت شهري جهان در حال متراكم تر شدن در شهرها مي باشد. يكي از اثرات شهرنشيني افزايش درصد سطوح نفوذ ناپذير در اين مناطق مي باشد. امروزه بسياري از شهرهاي مهم جهان، براي كاهش اثرات توسعه شهر خود بر كيفيت و كميت رواناب، به مفهوم توسعه پايدار توجه نموده و از فنّاوري‌هاي مدرن سبز مديريتي، شامل بهترين روش‌هاي مديريتي و روش‌هاي توسعه با حداقل اثرات جانبي بهره مي‌گيرند. بام سبز، يك سيستم چندلايه اي است كه سقف و بالكن يك ساختمان را با پوشش گياهي پوشانده و با جذب و نگه داري بخشي از باران، و با تاثيرگذاري بر روي فرايند هاي تبخير و تعرق، تصفيه، حجم و شدت جريان اوج رواناب، ابعاد سيستم زهكش پايين دست را كاهش داده و موجب بهبود كيفيت آب و هوا، حفظ زيبائي شهر و جلوگيري از هدر رفت انرژي ساختمان مي‌گردد.مواد و روش ها: اين پژوهش به صورت آزمايش ميداني در دانشكده كشاورزي دانشگاه زنجان انجام گرفت. زمان آزمايش از فروردين ماه تا مرداد ماه سال 1397 بود. در اين تحقيق تاثير استفاده از سوپر جاذب (زئوليت)، بر ميزان جذب و نگهداشت آب، بيشترين و كمترين حجم رواناب، حجم زه آب، رسوب و زمان شروع رواناب حاصل از بارندگي در شدت ‌بارش ‌هاي 35، 45، 55، 65 و 75 ميلي‌متر در ساعت بر روي بام سبز با شيب 5 درصد، در اقليم سرد خشك بررسي شده است.نتايج و بحث: بر اين اساس با افزايش شدت‌ بارش، حجم رواناب نيز افزايش مي يابد و حجم رواناب در خاك باير بيشتر از بقيه تيمارها بوده و روند نزولي آن به ترتيب خاك حاوي زئوليت 1درصد، خاك حاوي زئوليت 3 درصد و خاك كشت‌ شده مي باشد. همچنين حجم زه آب با افزايش شدت‌ بارش افزايش‌يافته و بالاترين مقدار حجم زه آب متعلق به خاك باير مي باشد. رسوب اندازه‌گيري شده در رواناب نيز با افزايش شدت‌ بارش در تيمارها، به غير تيمار چمن، افزايش مي يابد. نتيجه گيري: خاك باير به دليل سله بستن لايه هاي سطحي آن و گرفتگي منافذ داراي حجم رواناب بسيار بالايي مي باشد. افزودن زئوليت به خاك باعث كاهش محسوس حجم رواناب و نگه داشت بيشتر آب نسبت به خاك باير گرديد. ميزان فرسايش در خاك داراي زئوليت 1 درصد بالا بود و كمترين ميزان فرسايش در چمن بود. در خاك باير چون نفوذ آب كم است، بعد از مدت زمان كمي بعد از بارش، آب به صورت رواناب جاري مي گردد، اما زئوليت اين خاصيت و ويژگي را دارد كه با اضافه شدن به خاك زمان شروع رواناب 3 درصد طولاني تر مي شود.