بررسي گياه‌پالايي سرب و كادميوم توسط گياه خردل هندي (Brassica juncea)

سرب و كادميوم از جمله مهم‌ترين فلزات سنگيني هستند كه به‌واسطه فعاليت‌هاي بشر وارد چرخه حيات شده‌اند. در اين پژوهش به‌منظور بررسي توانايي جذب فلزات سنگين سرب و كادميوم توسط خردل هندي، آزمايشي به‌صورت طرح بلوك كاملاً تصادفي اجرا شد كه در آن هر فلز در چهار غلظت صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 ميلي‌گرم بر كيلوگرم از نيترات نيكل به خاك گياه اعمال شد. نتايج نشان داد بيشترين غلظت سرب در اندام زميني(ريشه) و هوايي خردل هندي به‌ترتيب 278/4 و 61/8 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بافت خشك گياه، در تيمار 200 ميلي‌گرم بر كيلوگرم خاك بود. در صورتي‌كه بيشترين مقدار كادميوم در اين دو اندام به‌ترتيب 14/5 و 10/9 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بافت خشك گياه، در تيمار 100 ميلي‌گرم بر كيلوگرم خاك تجمع يافته بود. همچنين با بالارفتن غلظت سرب در خاك، مقدار اين عنصر در اندام‌هاي خردل هندي به‌صورت خطي با ضريب همبستگي بالا افزايش يافت و ضريب تجمع زيستي عنصر سرب در ريشه گياه در تمامي تيمارهاي مورد مطالعه بيشتر از يك بود. در نهايت مشخص شد كه خردل هندي مي‌تواند به‌عنوان يك گونه شناساگر زيستي و تثبيت‌كننده فلز سرب به كار رود، اما قادر به تثبيت و يا استخراج مقادير قابل توجه كادميوم از خاك نيست.