نگاهي باستان‌شناختي به ساختارهاي تدفيني گورستان خانقاه گيلوان خلخال، اردبيل

گورستان خانقاه گيلوان در دامنۀ غربي كوه هاي تالش و در 60 كيلومتري جنوب شرقي خلخال بين روستاهاي گيلوان و خانقاه قرار دارد و بخشي از شهرستان خلخال در استان اردبيل است. گورستان خانقاه در طي عمليات احداث جاده در روستاي خانقاه در سال 1385 ه .ش.، شناسايي شد. با توجه به تاريخ گذاري انجام شده، اين گورستان از عصرمفرغ مياني تا عصرآهن I و II و دورۀ پارتيان مورد استفاده بوده است، اما شواهدي در استفاده از آن در عصرمفرغ جديد در دست نيست؛ با اين وجود شيوه هاي تدفيني يكساني در عصرآهن I و II وجود داشته است. براين اساس، پرسش بنيادي اين خواهد بود، مرحلۀ اوليه استفاده از گورستان خانقاه گيلوان ازطريق طبقه بندي، گونه شناسي و مطالعات مقايسه اي سفال مربوط به چه دوره يا دوره هايي است؟ همچنين با توجه به اشياء قرار داده شده در گورها و انرژي مصرف شده در ساختار قبور مي توان تمايزي در بين افراد تدفين شده در گورها قائل شد؟ تشابهات سفالي با فرهنگ هاي منطقۀ قفقاز جنوبي در مرحلۀ گذار از عصرمفرغ قديم به مفرغ مياني به ما اجازه مي دهد مرحلۀ آغازين استفاده از اين گورستان را تا اواخر هزارۀ سوم پيش ازميلاد، عقب ببريم. در پژوهش پيش رو، ضمن معرفي گورهايي كه به اين دوره اختصاص يافته است، با تكيه بر طبقه بندي، گونه شناسي و مطالعات تطبيقي سفال، گاه نگاري پيشنهادي ارائه شده است. بر اين اساس از مجموع ظروف به دست آمده از 11 گور تعداد 148 ظرف سفالي در اين راستا مورد بررسي قرار گرفت. شيوۀ پژوهش از نوع توصيفي-تطبيقي است و نتايج بر اساس مطالعات مقايسه اي مورد تحليل قرار گرفته است؛ همچنين در ادامه با توجه به اشياء تدفيني و ساختار قبور وجود تفاوت در موقعيت افراد دفن شده در قبرستان بحث شده است.