تحليلي در خصوص قابليت طرح دعواي مستقيم سهامداران براي ‏مطالبۀ زيان بازتابي؛ مطالعۀ تطبيقي در نظام حقوقي انگلستان و ‏ايران

با ورود خسارت به شركت محتمل است كه سهامداران آن شركت نيز از طريق كاهش ارزش سهام و سود آن دچار زيان شوند. اين مقاله تلاش دارد با شيوۀ توصيفي و تحليلي و به‌صورت تطبيقي به اين پرسش اساسي پاسخ دهد كه آيا سهامداران مي‌توانند به‌صورت مستقيم براي زيان‌هاي وارده به خود (كه به‌نوعي بازتاب زيان وارده به شركت است) اقدام به طرح دعوا عليه شخص زيان‌زننده كنند يا خير؟ نتايج نشان مي‌دهد كه در حقوق شركت‌هاي انگلستان دعواي مستقيم سهامداران براي مطالبۀ زيان بازتابي با وجود قاعدۀ مهم «عدم وجود زيان بازتابي» محدود به موارد استثنايي نظير استنكاف شركت از طرح دعوا و هنگامي‌كه شركت در نتيجۀ رفتار خوانده قادر به طرح دعوا براي مطالبۀ خسارت خود نيست، شده است. در حقوق شركت‌هاي ايران نيز با آنكه ترديدهايي در خصوص مطالبۀ خسارت ناشي از كاهش ارزش سهام و سود آن در آراي هيأت داوري بورس و اوراق بهادار وجود دارد، ولي به‌نظر مي‌رسد چنين ضرري قابل مطالبه است. البته برخي ملاحظات عملي مانند امكان تعدد دعاوي سهامداران و بحث كارايي (هزينه-فايده) موجب مي‌شود تا علي‌الاصول شركت را مقدم در طرح دعوا بدانيم.