كتيبه‌هاي خط كوفي معقلي جلوخان مسجد جامع عباسي اصفهان: سنجش اصالت تاريخي از طريق كاوش در عكس‌هاي تاريخي

اين تحقيق به شناسايي و سنجش اصالت تاريخي كتيبه‌هاي خط كوفي معقلي جلوخان مسجد جامع عباسي (شاه يا امام) اصفهان، از طريق جستجو و كاوش در عكس‌هاي تاريخي، اختصاص يافته است. جلوخان مسجد جامع عباسي اصفهان چندين كتيبه به خط كوفي معقلي دارد؛ اما تاكنون در هيچ تحقيقي در باب اصالت تاريخي آنها بحث نكرده‌اند. در اين تحقيق اين كتيبه‌ها شناسايي و با كاوش در عكس‌هاي تاريخي در باب اصالت آنها بحث شده است.اين تحقيق در سه گام به انجام رسيده است. در گام اول عكس‌برداري جامعي از جلوخان اين بنا انجام شده است. سپس با نشاندن عكس‌ها در كنار يكديگر و تصويري تخت از بدنه‌هاي جلوخان اين بنا عرضه شده و ۴۶ كتيبۀ كوفي معقلي اين جلوخان شناسايي و جاي ‌آنها را روي تصوير تخت معين و نشانه‌گذاري شده است. سپس نقشه‌اي دو بعدي از روي تصوير تخت وضع موجود بنا تهيه شده و جاي همۀ كتيبه‌هاي كوفي معقلي جلوخان در اين نقشه نشان داده شده است. در گام دوم عكس‌هاي تاريخي به دست آمده از جلوخان مسجد جامع عباسي شناسايي و به ترتيب تاريخ منظم شده است. سپس عكس‌هاي تاريخي بر روي نقشۀ يادشده نشانده و روشن شده است كه كدام كتيبه‌هاي كوفي معقلي جلوخان اين بنا در طي زمان آسيب ديده يا فروريخته و بعداً مرمت شده است. گام دوم اين تحقيق نشان مي‌دهد كه كدام كتيبه‌ها تا پيش از مرمت سال ۱۳۱۵ و ۱۳۱۶ش بر بدنه‌هاي جلوخان مسجد باقي بوده و با احتمال بيشتري اصيل است و كدامشان قطعاً اصيل نيست. در گام سوم وضع كتيبه‌هايي كه تا پيش از مرمت سال ۱۳۱۵ بر بدنۀ جلوخان باقي بوده‌اند، با وضع امروزشان مقايسه و نشان داده‌ شده است كه كدامشان قطعاً اصيل است و كدامشان قطعاً اصالت تاريخي ندارد. اين تحقيق نشان مي‌دهد كه از ۴۶ كتيبۀ كوفي معقلي جلوخان مسجد جامع عباسي، ۳۴ كتيبه از نظر تاريخي اصيل‌اند، ۱۱ كتيبه قطعاً تا پيش از مرمت ۱۳۱۵ش از دست رفته بوده‌اند و از اين رو اصيل نيستند، و اصالت تاريخي ۱ كتيبه نيز محتمل است.