دلبازي و فضامندي: تحليل ساختار معنايي صفات وابسته به اندازه فضا در محيط مسكوني

محدود شدن ابعاد فضاي داخلي محيط هاي مسكوني، معلول رشد شهرنشيني، افزايش قيمت زمين و هزينه هاي ساخت است. كاهش چشمگير ابعاد فيزيكي فضا، محيط هاي مسكوني برخوردار از صفات وابسته به بزرگي و فراخي را مقبول كاربران مي نمايد. دغدغه دلبازي و فراخ بودن فضاهاي داخلي در جريان تامين محل سكونت، مصداق بارزي از اين گفتار است. در اين بين، ويژگي هاي مرتبط با فراخي فضا شامل فضامندي (به معناي برتري اندازه اداركي بر اندازه واقعي فضا)، تلويحا، و دلبازي بطور صريح در گفتار كاربران شنيده مي شود. اين پژوهش در پي يافتن مولفه هاي فيزيكي موثر بر دلبازي و فضامندي در محيط هاي مسكوني، مقايسه ساختار معنايي آن دو و تبيين نظام فضايي كارا براي مسكن فضامند، به تحليل داده هاي حاصل از مصاحبه با 40 نفر از كاربران 22 واحد مسكوني شهر تهران پرداخت. نتايج پژوهش به وسعت فضا، نور، نفوذپذيري بصري و ويژگي هاي مبلمان، به عنوان عوامل اصلي موثر بر دلبازي و فضامندي اشاره دارد. همچنين، نظام كلي فضامندي در محيط هاي مسكوني از طريق ادغام فضاها قابل ترسيم است. مضافا، به جهت تاثير غير همسو برخي مولفه هاي فيزيكي محيط همچون ارتفاع، بر دلبازي و فضامندي، و همچنين استقرار دلبازي در دسته معاني واسطه اي و فضامندي در دسته معاني شكلي، اين دو صفت، به لحاظ ادراكي و معنايي جايگاه متفاوتي در فرايند ارزيابي محيط دارند.